فهمیدن معنای رنج منجر به درک مفهوم زندگی می‌شود
به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از گزارشگر ایکنا از خراسان رضوی، دکتر نعیمه پورمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در نشست «التیام‌بخشی دین به رنج انسان»، از سری نشست‌های «ادیان در خدمت انسان»، که به همت مرکز فعالیت‌های قرآنی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، برگزار شد اظهار کرد: در متون کلامی و فلسفی اسلامی، انسانی که رنج متحمل شود به رسمیت شناخته نشده است، همچنین در کلام اسلامی چون خدا محور است، سخنی از انسان بیان نشده است.
دکتر نعیمه پورمحمدی بیان کرد: تا قبل از کتاب استاد مطهری با عنوان مجموعه جهان‌بینی اسلامی جلد اول، کتابی نبوده است که با موضوع انسان آغاز شود. این کتاب تحولی است که استاد مطهری در کلام اسلامی ایجاد و به درستی بیان می‌کند که انسان به تکیه‌گاه نیاز دارد، همچنین نیاز به ایدئولوژی دارد که بهترین آنها ایدئولوژی دینی است که در میان ادیان بهترین آن ایدوئولوژی دینی اسلام است.
دکتر نعیمه پورمحمدی گفت: انسان در کلام اسلامی به صورت تبعی حضور دارد، یعنی حضور اصلی ندارد و حضور آن فرعی است. در مواقعی صحبت از انسان می‌شود که هم گناه انجام داده است و هم ثواب کرده است و باید موقعیت آن انسان مشخص شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: استاد مطهری در یک کتاب چند صد صفحه‌ای جهان‌بینی رایج را نقد می‌کند. به پشتوانه استاد مطهری ما نیز می‌توانیم بگوییم که کلام اسلامی به انسان توجهی نکرده است، چه بسا اینکه در مورد رنج‌های انسان سخنی به عمل بیاورد. در فلسفه اسلامی هم درمی‌یابیم که حتی اسم عالام و علم هم در فلسفه نیامده است و فقط شر بیان شده است که حقیقتی متافیزیکی و خارج از انسان است، همچنین از نظر من کلام و فلسفه مقدس نیستند.
وی با بیان نظر ابن سینا در مورد رنج و شر گفت: ابن سینا می‌گوید شر یک حقیقت عدمی است، یعنی زمانی بیماری به وجود می‌آید که سلامتی نباشد و بیماری هم همان عدم سلامتی است. وقتی شر حقیقتی عدمی است، پس یعنی وجود ندارد و انسان رنجی هم نمی‌کشد و این سخن بیانگر آن است که به مباحث روان‌شناسانه و انسان‌گرایانه اشاره‌ای نداشته و فقط از حیث جهان‌شناسی بیان کرده است.
دکتر نعیمه پورمحمدی با توجه به صحبت‌های شیخ اشراق تصریح کرد: نکات سهروردی در مورد نابینایی حیرت‌انگیز است. در این سیستم انسان نابینا سرکوب می‌شود و هرچقدر کمال وجود دارد به نور نسبت داده می‌شود. اگر فرد نابینایی شیخ اشراق را بخواند کاملاً ناامید می‌شود. تمامی این نکات در جهان‌بینی شیخ اشراق معانی خاص خود را دارند، اما فردی که اینها را بخواند با توجه به این واژگان برداشت خوبی نخواهد داشت و از وجود خود خجالت زده می‌شود.
وی افزود: در دسته اول منابع اسلامی یعنی قرآن، احادیث و ادعیه، به تمامی ابعاد انسان و حالات نگران‌کننده انسان توجه شده است. در متون دسته اول درد و درمان هم به درستی تشخیص داده شده است.
او ادامه داد: در قرآن کریم در آیه ۱۸۶ بقره در خصوص درد خدا می‌فرماید: (وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادي عَنِّي فَإِنِّي قَريبٌ أُجيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجيبُوا لي وَ لْيُؤْمِنُوا بي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ) منظور این است که در تشخیص درد قرآن کریم بسیار همدلانه و صبورانه برخورد کرده است، زیرا خالق انسان با خالق قرآن کریم یکی است و مشخصاً بر همه چیز به درستی واقف است.
وی با مقایسه رویکرد قرآن با فلسفه و کلام اظهار کرد: آیات قرآن کریم در مقایسه با رویکرد رنج‌ستیز فلسفه و کلام اسلامی، بسیار امیدوارانه و آرامش‌بخش است. طبق سخنرانی که در مورد بازخوانی متون اسلامی بر اساس معلولیت داشتم، متوجه شدم بسیار نکات اشتباه در مورد هویت بیماران و افراد دارای معلولیت وجود دارد.
دکتر نعیمه پورمحمدی ادامه داد: بنا بر سخن شیخ حسین انصاریان در آیه‌ای که خداوند بسیار زیاد از واژه من استفاده می‌کند، همان آیه ۱۸۶ بقره است که نشان‌دهنده نزدیکی بسیار زیاد خداوند با بنده‌هایش است. قرآن کریم به تمامی جهات انسان و جهان توجه می‌کند، به صورت اصیل در ابتدا در مورد رنج انسان سخن می‌گوید و بعد در مورد جهان و انسان‌شناسی صحبت می‌کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه ادیان و مذاهب بیان کرد: از نظر من در سوره ضحی، تجلی تسلی‌بخشی قرآن به رنج است و سوره انشراح هم بسیار کانونی در مورد تجلی معنابخشی خداوند برای رنج سخن می‌گوید. سؤال انسان از معنای رنج است و اگر معنای رنج در اختیارش قرار گیرد متوجه معنای زندگی می‌شود.
دکتر نعیمه پورمحمدی در خصوص آخرت گفت: آخرت باطن اعمال ما در همین دنیاست و آخرت صرفاً به معنای دنیای جداگانه‌ای نیست، بلکه باطن است.