به گزارش روابط عمومی دانشگاه، کرسی بازتاب المان‌های دینی در شهر با ارائه دکتر الله کرم کرمی پور و با حضور دکتر محمدهادی فلاح زاده در سالن شهید بهشتی دانشگاه برگزار شد.

در این نشست که با مدیریت دکتر مهدی عیوضی بود، بازتاب المان‌های دینی و مطالعه موردی بر تابلوهای دینی در شهر اصفهان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دکتر کرمی پور با اشاره به اینکه المان دینی بیانگر معنای حقیقتی هستند و مفاهیمی را به مخاطب القا می‌کنند، گفت: این کار یک کار اکتشافی در حوزه مردم‌شناسی و انسان‌شناسی از طریق مردم نگاری است. در این مورد بیش از اینکه بیشتر بر نتیجه کار تاکید شود نحوه فرآیند تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. المان سازی شهری بستری در جهت گسترش ارزش های دینی و آموزه های قرآنی در جامعه ماست. همچنین المان‌های شهری باید همسو با نیازهای مردم باشد.

وی گفت: بنده دغدغه طرح این موضوع را داشته‌ام و بیش از اینکه جواب محور باشد سؤال محور است. المان‌هایی که در شهر ارائه می‌شود باید همسو با نیازهای مردم آن شهر باشد. توجه به نیازهای صرفاً مادی و بی‌توجهی به نیازهای معنوی انسان منجر شده تا از حیث کمیت المانهایی که همسو با نیازهای مادی است بیش از المانهای معنویت افزا دیده شود.

وی اضافه کرد: از دیگر آسیب‌های موجود در این زمینه اعمال سلیقه‌های شخصی و فردی است؛ متأسفانه برخی از افرادی که در امر زیباسازی شهرها مسئول هستند با به کارگرفتن سلیقه شخصی آنچه خود می‌پسندند را بر دیگران نیز تحمیل می‌کنند.

او با تاکید بر اینکه از دیگر نشانه‌های بصری که در سطح شهر فراوان دیده می‌شود کلمات و جملاتی است که در قالب‌های گوناگون به خورد مخاطب داده می‌شود، وی ادامه داد: به کار بردن این نشانه‌ها با ابزار گوناگون هنر نیست آنچه مهم است این است که پشت نگارش و آرایش شهر به هویتی اسلامی ایرانی است.

در ادامه جلسه دکتر محمدهادی فلاح زاده درمقام نقد این تحقیق بیان کرد:

برای اینکه تقریب ذهنی بین ما و عزیزان حاضر و استفاده کنندگان صورت بگیرد ضرورت دارد برخی از مفاهیم تعریف شده و حوزه معنایی آن مشخص گردد. از جمله این مفاهیم به نظر می رسد که باید به مفهوم المان، المان های دینی و جایگاه المان های دینی در عرصه عمومی و  بخصوص گستره شهری پرداخته شود.

تعریف المان:

المان نماد شهری یا ترکیبی است پیکره وار(دارای بعد، دو یا سه بعد) که در ساخت آن از ویژگی های درونی اجسام و اشکال هندسی استفاده می شود و به طور کلی هر آنچه می تواند جنبه ی تزئینی و ساختمانی داشته باشد که بصورت یک پیکره یکپارچه و تلفیقی استفاده می شود.

به بیانی دیگر، المان ها، نمادهای شهری، سازه‌های یادبود هم نامیده می‌شوند. که با ترکیبی هماهنگ، افراد بنا‌بر ذهنیت و استنباط خود، با آن ارتباط برقرار‌کرده و مفاهیم پنهانی آن‌را درک خواهند‌کرد. نکته مهم استفاده از نمادهای شهری همیشه برداشت مردم و بینندگان این آثار است. بنابر‌این المان‌های مختلف باید با شناخت و توجه به ویژگی‌های فرهنگی آن شهر و منطقه، طراحی و نصب شوند.

المان شهری، هویت و تاریخچه، یادبود و معرف نماد یک شهر و منطقه می‌تواند باشد.

ویژگی‌های مهم المان شهری قبل از نصب

طرف قضاوت هر المان قطعا مردم هستند، ویژگی‌های لازم و اصولی یک نماد، باعث خواهد شد در ذهن‌ها باقی بماند و محبوب شود. این نمادها جدای از دسته‌بندی و تنوع ساخت، به طور غیر‌مستقیم بر زندگی شهری تاثیرگذار است.

برخی از ویژگی‌های عمومی المان‌های شهری را مرور می‌کنیم:

• کارایی داشته و برای شهروندان مفید باشد.
• علاوه‌بر انتقال‌پیام به بیننده، زیبایی بصری داشته باشد.
• طراحی صحیح و درک آسان برای مخاطبین.
• دسترسی آسان و راحت برای استفاده هر‌چه بهتر شهروندان (در نوع المان عملکردی).
• باعث افزایش حس سر‌زندگی در شهروندان و فراهم کردن بستری جهت ایجاد محیطی شکوفا و مناسب شود.
• سازنده نماد باید به ابعاد توجه ویژه‌ای کند، با‌ توجه‌ به فضای محیط نصب این اندازه‌ها را در نظر بگیرد.

انواع المان

• نمایشی
• بیانی
• المان عملکردی (دکه تلفن) پرچم های خاص میلادی و … (مخابراتی)
• عملکردی – بیانی
• نمایشی – بیانی

وی ادامه داد: از طرفی باید در نظر داشته باشیم که مجسمه‌ها با المان فرق دارند. در مجسمه عنصر تفکر وجود ندارد ولی در المان عنصر تفکر یعنی نماد چیزی بوده و این بصرورت واضح بیان نشده است، وجود دارد.

با این مقدمه کوتاه به بررسی مطالعه میدانی مطرح شده با عنوان: بازنماییِ کاربست و تحلیل معنایی تابلوهای قرآنی در شهر اصفهان می پردازیم.

در عنوان مطرح شده است بازنمایی کاربست و تحلیل معنایی، که اگر درست متوجه شده باشم یعنی محقق مطرح می نماید که می خواهد نحوه استفاده تابلوهای قرآنی را بازنمایی کند و تحلیل معنایی هم پبرامون این تابلوها انجام بدهد.

پرسش مقاله:

مطالعه تابلوهای قرآنی که با هدف ترویج و تقویت فرهنگ دینی در معابر عمومی، خیابانها و چهار راه‌ها در شهر اصفهان نصب شده است. چیست اند (ذات)

به نظر می رسد منظور از چیستی همان توصیف ماهیت (ذات) تابلوهای قرآنی است. یعنی عملاً تابلوهای قرآنی هم به لحاظ شکل و هم به لحاظ محتوا باید مورد بررسی قرار گیرد.

سوال دوم این است که محتوای درج شده در تابلوهای قرآنی چه معنایی دارند یا حول چه معنا یا معناهایی دور می زنند

سوال سوم: مردم چگونه آنها را درک می کنند.

اینکه مردم چگونه آن را درک می کنند موضوعی کلی است و باید مشخص گردد مردم به لحاظ موقعیت نصب، شکل تابلو، زیباشناختی، شیوه های نگارش، محتوا و … چگونه به تابلوها واکنش نشان می دهند.

دکتر محمدهادی فلاح زاده در جمع بندی مطالب خود گفت:

طرح مسئله روشن نیست.

چیستی قلمرو موضوع باید توصیفی از موضوع مطالعه را ارائه می نمود و موقعیت های آن و توصیف پدیده‌ای که قرار است مشاهد شود ولی شده است آشنایی با آقای طاهریان و بحث تئوریک و مسله مندی ندارد

مبانی نظری

در حقیقت باید اضلاع محتوای یک مطالعه را مشخص می کرد. از طبع فرهنگی بودن و سایر اضلاع آن ولی بخشی از مطالب پراکنده بدون توجه به موضوع پدیدارشناسی است.

در پدیدارشناسی موضوع خواننده امیدوار است که مشخص گردد چگونه این موضوع به روشی پدیدارشناسانه مطالعه می شد که اینگونه نیست و معرفی مجدد آقای طاهریان است.

روش و نحوه رجوع به میدان شرح روش شناسانه داده نشده است و مباحث تئوریک پدیدارشناسی آورده است. در حالیکه در این موقعیت از مطالعه صرفاً باید به مباحث روش شناسی یعنی میدان، جامعه آماری، ابزار جمع، نحو، ثبت اطلاعات، روش تحلیل پرداخته می شد

گویه ها و گزاره ها

بخش داده هایی است که باید احتمالا توصیف و تحلیل شوند ولی مطالبی ناقص بدون شناسایی است که خواننده مطلع نمی شود چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

در ادامه هم مطالب باید جدولی طراحی می گردید و روند استخراج مفاهیم، دسته بندی جزئی مفاهیم، دسته بندی کلی مفاهیم و کدگذاری آنها نشان داده می شد که اینگونه اتفاقی نیفتاده است و به یکباره وارد توصیف جامع پدیده تحت مطالعه شده آن هم بدون اینکه مشخص باشد واحدها، موضوعات و مقولات مربوط به کدام یا کدامین مصاحبه شونده هستند.

جمع بندی هم بر اساس اطلاعاتی است که در جداول و تحلیل ها نیست و مشخص نیست از کجای متن چنین نتیجه گیری ‌هایی استخراج شده است. در کل کار به لحاظ موضوع ارزشمند است ولی به لحاظ تئوریک و روش دچار اشکالات اساسی است که آن را در راستای بهره برداری ابتر می نماید.