حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمد غفورینژاد، رئیس واحد دانشگاه ادیان و مذاهب در مشهد در گفتوگو با ایکنا از قم، در خصوص فلسفه عید سعید فطر اظهار کرد:
ماه مبارک رمضان ماه میهمانی خداوند متعال است که در میهمانیهای انسانی زمانی که صاحبخانه بخواهد میهمان را در بالاترین درجه اکرام کند، به هنگام خارج شدن از مراسم میهمانی به آنها هدایایی اعطا میکند که عید سعید فطر روز خارج شدن از میهمانی است و خداوند متعال میهمانان خود را اکرام میکند و به هنگام خارج شدن از میهمانی به آنها هدایایی میدهد.
وی گفت: خداوند متعال میخواهد بندگانش امیدوار به قبول عباداتشان باشند و آن را بر جنبه ترس از قبول نشدن عباداتشان ترجیح دهند و دستور داده شده که به خداوند متعال خوشگمان باشیم بنابراین بندهای که یک ماه روزهداری کرده و فیض از لذت ها را بر خودش حرام و در طول روز از اموری پرهیز کرده است باید این گمان را از خداوند متعال داشته باشد که خداوند عباداتش رو قبول کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: مردم در روز عید لباسهای نو میپوشند و خود را زینت میکنند که امری پسندیده است اما رسیدگی به ظاهر نباید بندگان را از باطن امر باز دارد و انسانها باید همیشه از درگاه خداوند درخواست رحمت داشته باشند و همواره یاد خداوند در دلها زنده بماند.
وی با بیان اینکه عید فطر به عنوان نخستین روز خروج از ماه مبارک رمضان از حساسیت ویژهای برخوردار است، افزود: در طول ماه مبارک رمضان بندگان به درجهای از تهذیب و خودساختگی دست یافتهاند بنابراین زمانی که این ماه مبارک به پایان میرسد، روز نخست اهمیت بسیاری دارد زیرا انسان هرگونه که در روز اول بعد از خروج از میهمانی زندگی و فکر و اندیشه خود را تنظیم کند، روزهای بعد نیز به همین منوال خواهد بود.
آقای غفوری نژاد بیان کرد: انسان باید تلاش کند تا سرمایه معنوی که در ماه مبارک رمضان جمعآوری کرده است را تا سال آینده حفظ کند و از آنجایی که روز عید فطر نخستین روز ورود به زندگی جاری میباشد از این حیث اهمیت بسیاری دارد و باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه عید فطر زمینه ساز وحدت امت اسلامی است، افزود: هر چند گاهی در اعلام تاریخ عید فطر اختلافی میان کشورهای اسلامی بوجود میآید اما اینکه مسلمانان بعد از یک ماه روزه داری، یک روز را به عنوان عید و شادمانی معرفی می کنند و اینکه شخصیت ها و سران کشورهای اسلامی این عید را تبریک می گویند، زمینهساز وحدت اسلامی می شود.
مدیر گروه اسلام و ادیان پژوهشکده بینالمللی امام رضا(ع) ادامه داد: عید فطر را با ایام حج میتوان مقایسه کرد زیرا همانگونه که در ایام حج همه مسلمانان گرد هم جمع میشوند و به مشترکات خود اهمیت می.دهند، عید فطر نیز همین گونه است و مسلمانان به مراسم و عبادات وارد شده در این روز میپردازند و بدین گونه عید فطر زمینهساز وحدت اسلامی است.
وی در خصوص اینکه آیا رسیدن به وحدت رویه ثابت در اعلام عید فطر میان کشورهای اسلامی امری ضروری است، افزود: شرع مقدس اسلام نحوه تشخیص عید فطر را رویت هلال ماه دانستهاند و عمده مذاهب اسلامی نیز همین مبنا را دارند البته برخی از مقاطع تاریخی دیدگاه دیگری داشتهاند مثلا برخی از فقها ماه رمضان را ۳۰ روزه میدانستند و رویت هلال ماه را شرط عید نمیدانستند اما گویا اصل تعیین زمان عید فطر از سوی شارع مقدس مورد پذیرش قرار گرفته است و چه بسا رحمتی در این اختلافات وجود داشته باشد.
آقای غفورینژاد بیان کرد: مسلمانان در روز عید فطر به اتفاقاتی که در باطن میافتد و از چشم ظاهر پنهان است، توجه داشته باشند همانگونه که پیامبر بزرگوار اسلام (ص) فرمود زمانی که نخستین روز شوال میشود منادی فریاد میزند که ای مؤمنان سراغ جوایزتان بیایید و سپس حضرت فرمود جوایز خداوند مانند جوایز پادشاهان نیست.
وی گفت: خداوند متعال چگونه بندگان خود را در این روز کرامت بخشیده چنانکه در دعای نماز عید فطر میخوانیم که «بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً [وَ كَرَامَةً] وَ مَزِيداً» یعنی خداوندا از تو به حق این روز میخواهیم که برای مسلمانان در این روز عید قرار دادی و برای پیامبر اسلام(ص) ذخیره و مایه افتخار و شرف و کرامت قرار دادی.
استادیار گروه شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب ابراز کرد: امام سجاد(ع) در دعای روز عید فطر در صحیفه سجادیه میفرماید که خداوندا من در این روز بر تو وارد می شوم و از تو میخواهم همانگونه که در ماه مبارک رمضان میزبان من بودی، در این روز نیز به خوبی از من میزبانی کنی و نجوا و دعای من را بشنوی و در این روز مرا ناامید نسازی و خواسته من را رد نکنی چرا که اگر تو اراده کنی که خواسته مرا اجابت سازی در تنگنا قرار نمیگیری و از آنچه که از تو میخواهم عاجز نیستی.