به گزارش روابط عمومی دانشگاه، اولین نشست «نقد و بررسی ماهیت عرفان اهل بیت علهیم السلام»، با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین محمد جواد رودگر، حجت الاسلام والمسلمین دکتر الهی منش، حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی فضلی و دکتر صدوقی سها در سالن شهید بهشتی دانشگاه برگزار شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمد جواد رودگر دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: عرفان شناخت شهودی حق تبارک و تعالی از رهگذر تزکیه باطن، تذکیه عقل و تضحیه نفس براساس سیرو سلوک و طی مقامات معنوی و منازل عرفانی بر پایه شریعت حقه محمدیه (ص) است و عرفان در نهایت خداخوشدن، خداگونگی و رنگ و رائحه الهی یافتن است و عارف کسی است که درد خدا داشته، همه چیز را جلوه حق دیده و تنها به دیدار جمال دل آرای دلبر و دلدار چشم دوخته است‌. عرفان اهل بیتی نیز عرفانی است که با مواجهه مجتهدانه با منابع وحیانی و … استیاد و استنباط می‌شود.این عرفان  جامع، جهانی و دارای عناصر جاودانگی است.در این عرفان عقل تا آخرین مرحله سلوکی حضور دارد و استکمال خود را طی می‌کند، لذا برهان و عرفان با یکدیگر جمع می‌شوند و به جای تعارض، هم‌افزایی دارند.

مدیر گروه عرفان پژوهشگاه با بیان اینکه سومین ویژگی عرفان اهل بیتی(ع) انحصاری نبودن و محدودیت به یک جنس و قشر نبودن است، اظهار کرد: رسیدن به این عرفان، زن و مرد، فقیر و غنی، پیر و جوان، معلول و توانمند و … ندارد و گرچه مراتب هر کسی در جای خود محفوظ است، ولی انحصاری نیست که برخی بتوانند و برخی نتوانند به سمت آن بروند و به اصطلاح دیگر طبقاتی نیست. این در حالی است که در برخی عرفان‌های نوظهور و حتی کلاسیک مانند هندوها که براساس کاست‌های اجتماعی است انحصار وجود دارد، ولی در عرفان وحیانی و اهل بیتی(ع) چنین چیزی نداریم.

وی با بیان اینکه درون‌گرایی و فردگرایی از برخی ویژگی‌های عرفان‌های غیروحیانی است، بیان کرد: در عرفان اهل بیت(ع) درون‌گرایی و فردگرایی در کنار برون‌گرایی و اجتماع‌گرایی است و هر دو با هم هستند؛ این عرفان، عرفان جلوت، انقلابی و میاندار در عرصه اجتماعی است؛ عرفانی است که به دنبال ظلم‌ستیزی و عدالت اجتماعی است. در عرفان اجتماعی، عارف بعد از اسفار و مقامات عرفانی به مرحله اکمال می‌رسد؛ بنابراین فرد وقتی به مرحله کمال رسید باید مکمل هم باشد، لذا از اینجا سفر «من الحق الی الخلق بالحق» یا به اختصار «سفر الی الخلق» و «سفر من الخلق الی الخلق فی الخلق بالحق» یا به اختصار «سفر فی الخلق» را شروع می‌کند.

حجت الاسلام رودگر تصریح کرد: این سفر در مورد پیامبر(ص) و ائمه(ع) که روشن است و جای بحث ندارد، ولی در برخی از شاگردان مکتب ایشان هم در حد مرتبه وجودی آنان دیده می‌شود. نمونه بارز این مسئله در امام خمینی(ره) وجود داشت؛ گویا امام(ره) از آسمان برگشته بود تا دست‌گیر زمینیان شود و در زمین مدیریت الهی و اجتماعی داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از فرق‌های عرفان اهل بیتی و عرفان غیر اهل بیتی تفاوت در روش اجتهاد است. عرفان اهل بیتی عرفانی است که از منبع وحیانی یعنی کتاب و سنت با روش نقلی و تبیین عقلی اکتشاف شده و تولید می‌گردد که در واقع عرفان اصیل و مستقل است, نه عرفانی اسلامیزه شده و نه عرفان مسلمین به معنای برخاسته و برساخته ذهن و زبان مسلمانان با عطف توجه به کتاب و سنت، یا توآم با شواهد و مویدات قرآنی- حدیثی و روش عرفان مصطح، شهودی است‌. یعنی عارف با شهود متن واقع، معارفی را در اختیار اهل معرفت قرار می‌دهد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه تصریح کرد: موضوع‌ ارتباط‌ بین‌ دین‌ و عرفان، از جمله‌ مباحثی‌ است‌ که‌ در فرهنگ‌ بشری‌ و تاریخ‌ اندیشه‌ها سابقه طولانی‌ دارد و به‌ صورت‌های‌ گوناگون‌ نزد متدینان‌ و عارفان‌ منسوب‌ به‌ هر دین‌ از جهت‌ نظم‌ و عمل‌ مورد توجه‌ بوده‌ است. چالش‌ها و تنش‌های‌ میان‌ اهل‌ شریعت‌ و طریقت‌ هر دینی‌ را می‌توان‌ از این‌ بُعد پیگیری‌ کرد.

دکتر الهی منش در موضوع شاخصه های عرفان اهل بیتی در مقایسه با عرفان اسلامی رایج، همچنین دکتر علی فضلی در موضوع جایگاه عرفان اسلامی در فهم عرفان از متون دینی مطالبی را ذکر کردند و در آخر دکتر صدوقی سها به نقد و بررسی ماهیت عرفان اهل بیت علهیم السلام پرداختند.