بِعثَت برگزیده‌شدن حضرت محمد(ص) به پیامبری و آغاز رسالت اوست که بنابر مشهور، در ۲۷ رجب سال چهلم عام الفیل روی داده است. از این‌رو در فرهنگ شیعی، ۲۷ رجب به‌عنوان «عید مبعث» گرامی داشته می‌شود. بعثت پیامبر سرآغاز دین اسلام و مقدمه برچیده‌شدن بت‌پرستی از حجاز بود.

پیامبر وقتی که در غار حرا به تفکر و عبادت مشغول بود، با نزول نخستین آیات سوره علق، بعثتش آغاز شد و با نخستین آیات سوره مدثر ادامه یافت. پیامبر(ص) ابتدا همسرش خدیجه(س) و پسر عمویش علی(ع) را در جریان نبوت خویش قرار داد. سه سال بعد با نزول آیه وَأَنذِرْ عَشِیرَتَک الْأَقْرَبِینَ ﴿۲۱۴﴾ (ترجمه: و خویشان نزدیکت را هشدار ده.)[ شعراء–۲۱۴] آشنایانش را از نبوت خود آگاه کرد و در همان سال با نزول آیه فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکینَ ﴿۹۴﴾ (ترجمه: پس آنچه را بدان مأموری آشکار کن و از مشرکان روی برتاب)[ حجر–۹۴] نبوتش را علنی کرد. پیامبر(ص) نخستین بار در بازار عُکاظ ،جایی که مردم برای تجارت در آن جمع بودند و عده‌ای نیز در بلندی‌های آن به بیان اشعار تازه و داستان‌های گوناگون مشغول بودند، دعوت خویش را آشکار کرد.ابولهب و عده‌ای به پیروی از او پیامبر(ص) را آزار رساندند؛ اما ابوطالب در حمایت از پیامبر(ص) آنان را تنبیه کرد.

• حافظ
ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس شد          دل رمیده ما را رفیق و مونس شد
نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت            به غمزه مسئله آموز صد مُدرّس شد

• ژولیده نیشابوری:
آن شب سکوت خلوت غار حرا شکست          با آن شکست، قامت لات و عزا شکست
آمد به گوش ختم رسولان ندا، بخوان!             مُهرِ سکوتِ لعلِ بشر زان ندا شکست
با خواندن نخوانده الفبا، طلسم جهل            در سرزمین رکن و مقام عصا شکست

• حمید رضا برقعی:
بشر رسید به آیین راستین امشب                    خدا نمود برون، دست از آستین امشب
رسید حلقه، توحید را نگین امشب                       طلوع کرد رخ آفتاب دین امشب
ظهور مکتبِ «خیرالورا» مبارک‌باد                    طلوع نور ز غار حرا مبارک باد
بشارت ای، همه دختران زنده به گور                      محمد آمده، پایان گرفته سلطه زور