به گزارش اداره روابط عمومی و بین الملل بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، در این جلسه علی اکبری چناری ارائه دهنده مقاله «دیگردوستی در متون مقدس ادیان ابراهیمی» و حجت الاسلام غفوری نژاد، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب و حجت الاسلام و المسلمین مهدی شریعتی‌تبار مدیر گروه فقه و اصول بنیاد نیز از ناقدان این کرسی ترویجی بودند.
علی اکبری چناری در ابتدای جلسه اظهار کرد: آنچه که در این نوشتار به آن پرداخته‌ایم حدود و ثغور «دیگری» در ادیان ابراهیمی است و فرضیه ما در این نوشتار این است که با استناد به متون مقدس ادیان ابراهیمی، به‌ویژه قرآن کریم و روایات معصومان(ع)،  دامنه «دیگری» تنها محدود به انسان‌ها نیست و سایر مخلوقات الهی را در بر‌ می‌گیرد. می‌توان گفت که تعریف ما از دیگری به تعریف ما از «انسان» و رابطه او با سایر مخلوقات برمی‌گردد. اینکه از منظر کدام انسان باید به «دیگری» توجه کرد، مسئله بسیار مهمی است.
وی به تعریف دیگردوستی با توجه به متون مقدس ادیان ابراهیمی اشاره کرد و گفت: در تعریف عام که در متون مقدس ادیان ابراهیمی به آن توجه شده است انسان مؤمن در عین توجه به هم‌نوع خود، با سایر اجزاء طبیعت نیز تعامل دارد و حقوق آن‌ها را مراعات می‌کند و همه این‌ها را با نیت الهی و ارتباط با خداوند متعال انجام می‌دهد. با توجه به این تعریف دیگردوستی سه ضلع دارد: خدا، انسان و طبیعت.
این پژوهشگر تصریح کرد: در این رابطه سه ضلعی، خدا در رأس همه مخلوقات اعم از انسان و عالم طبیعت  است و در جایگاه خالقیت قرار داشته و بر همه چیز محیط است. در ضلع بعدی انسان قرار دارد که خداوند متعال او را کرامت بخشیده و بر بسیاری از مخلوقات خویش برتری داده و طبیعت را مسخّر او کرده است.
اکبری چناری همچنین به تعریف دیگری در یهودیت و دامنه  آن پرداخت و گفت: یهودیت در پرتو کتاب مقدس، دینداران را تشویق به محبت و دوستی با دیگران می‌کند و از مهمترین گروه‌هایی که یاد می‌شود برادر، همنوع، همسایه و بیگانه (غریبه) است.

چرایی و منشأ دیگردوستی
وی ادامه داد: یکی از جنبه‌های محبت مخلوق به خالق در محبت انسان به همنوعانش تجلی پیدا می‌کند؛ و در واقع انسان محبّ و نیکوکار کسی است که وظایف خود را هم نسبت به خالق خویش و هم  همنوعانش نشان دهد؛ انسان نه تنها وظیفه دارد که به همنوعان خویش توجه داشته باشد، بلکه باید رابطه محبت آمیزی نیز با طبیعت و حیوانات داشته باشد.  

دیگری در اسلام
اکبری چناری ابراز کرد: انسان‌ها در فرهنگ قرآنی  و روایی منشأ واحدی دارند  و فرزندان یک پدر و مادر هستند و در انسانیت شریکند و توجه به همین نکته و اعتقاد به آن، رابطه مبتنی بر مهر و محبت بین انسان‌ها را ایجاب می‌کند. تعابیر خاصی که در منابع روایی شیعه و سنی برای تشویق مسلمانان  به دیگردوستی و توجه و اهتمام به امور یکدیگر داشتن  استفاده شده، نشان از جایگاه بسیار والا و مهم آن در اسلام است.
وی تصریح کرد: در برخی از احادیث مسئله  دیگردوستی و کمک به همنوع، با ایمان فرد مؤمن مرتبط دانسته شده است. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا محبت شامل همه بندگان خداوند می‌شود یا گروه خاصی مشمول آن قرار می‌گیرند؟ بدون شک در احادیث منقول از پیامبر(ص) و ائمه اطهار (ع) به محبت و مهربانی با همه مردم توصیه شده است.
این پژوهشگر افزود: اگرچه در اسلام  به دوستی و مهربانی با همه مردم توصیه و تأکید شده و دوست داشتن مردم امری مطلق است، اما این دوستی به معنای دوست داشتن همه انسان‌ها بدون هیچ قید و شرطی نیست. در قرآن کریم به جز چند گروه  همه انسان‌ها شایسته محبت و رأفت  دانسته شده‌اند؛ یکی از این گروه‌ها کسانی اند  که مستقیماً به حریم اسلام و مسلمانان  تجاوز و تعدی می‌کنند.

حجت‌الاسلام غفوری‌نژاد استاد دانشگاه ادیان و مذاهب نیز در ادامه این کرسی ترویجی، به نقد و بررسی مقاله ارائه شده پرداخت و گفت: تتبع خوبی در متون اصیل ادیان ابراهیمی توسط نویسنده تهیه شده است؛  ساختار این اثر ساختار خوبی است و ویژگیهای یک پروژه پژوهشی خوب را دارد.
وی خاطر نشان کرد:  بهتر است دامنه تعریف دیگردوستی به مفهوم رایج و متداول آن یعنی نوع‌دوستی محدود شود. باید هم نوع دوستی یا دیگر دوستی در ادیان ابراهیمی در محورهای نحوه تعاملات با هم کیش دوستی، غیر هم کیش دوستی، دشمنان بررسی شود.
حجت‌الاسلام مهدی شریعتی تبار مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی نیز در ادامه بخش نقد این مقاله عنوان کرد: ریشه دیگر دوستی توجه به کرامت و خود شناسی است؛ کسی که به عزت و شرافت نفسانی خود توجه نکند طبعا به دیگران نیز توجهی ندارد.
وی خاطر نشان کرد: در واقع دیگردوستی از عناصر مشترک دین خداست و اما متاسفانه این آموزه دینی در تمام ادیان، از آفت تحریف به دور نمانده است.