یادداشی از دکتر عباس خامه‌یار؛

فوتبال ایران و آمریکا؛ از «ژرلانِ» لیون تا «الثمامه» دوحه

تاریخ انتشار:

تیم‌های فوتبال ایران و آمریکا فردا، ۸ آذر در یک رویداد تاریخی ورزشی، به مصاف یکدیگر می‌روند. این بازی مهم من را به یاد مسابقه این دو تیم در مرحله گروهی جام جهانی فرانسه و در ورزشگاه «ژرلان» لیون انداخت.

به گزارش روابط عمومیِ، دکتر عباس خامه‌یار، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ادیان و مذاهب قم در یادداشتی در آستانه بازی تیم فوتبال ایران و آمریکا در مسابقات جام جهانی قطر آورده است: مسابقه ۲۱ ژوئن سال ١٩٩٨ که از آن به عنوان «مادر تمام بازی‌ها» و «سیاسی‌ترین بازی تاریخ جام جهانی» نام برده شده ‌است با پیروزی ۲ بر ۱ ایران به پایان رسید و نخستین پیروزی این تیم در تاریخ جام‌های جهانی به شمار مى‌رفت.

ماجراى خاطره‌ من اما از این قرار است که طی سال‌هاى مأموریت فرهنگى‌ام در قطر (١٣٨٢- ١٣٧٦)، چندین رویداد فرهنگى بزرگ و تاریخی در زمینه‌هاى مختلف اتفاق افتاد. یكى از آن‌ها رویدادِ دعوت و میزبانى از «سید محمدحسین طباطبایی» قاری و حافظ قرآن خردسال كشورمان و دیگرى بازى فوتبال ایران و آمریكا در سال ١٩٩٨ بود كه این دو اتفاق به صورت اتفاقى، همزمان به  وقوع پیوستند.

ماجراى نخستِ آن روز، دعوت از سید محمد حسین طباطبایى «کودکِ نابغه»، یکی از رویدادهای منحصر به فردی بود که در عرصه روابط و تعامل دینی و مذهبی با کشورهای خلیج فارس برایمان پیش آورد. محمدحسین آن زمان، یعنی ۱۸ محرم ۱۴۱۹، یک كودک شش‌ساله بود. آمدن او با مشکلات زیادی همراه شد. به دلیل کم سن و سال بودن، باید والدینش وی را همراهی می‌کردند. پدرش هم برای حضور او شرایط سختی گذاشته بود که البته حق داشت. بالاخره همه شرایط را پس از مذاكرات فشرده پذیرفتم.

با هماهنگی‌های صورت‌گرفته، دعوت رسمی از ایشان از سوی باشگاه ورزشی شهیر «العربی» قطر انجام شد. این مجموعه، بزرگ‌ترین باشگاه ورزشی قطر بود که بخش فرهنگی مهمی نیز به پیوست داشت.

ابتدا شخصیت، جایگاه، سن و هنر منحصر به فردِ سید محمدحسین را برای اعضای انجمن جوانان دوحه معرفی کرده و جا انداختم. برای آن‌ها چنین پدیده‌ای ناباورانه بود اما بالاخره با اعتمادی كه به من داشتند، پیشنهادم را پذیرفتند و  دعوت انجام شد و محمدحسین به قطر آمد و به مدت یک هفته در این كشور اقامت داشت و غوغایى به پا كرد بى‌نظیر و بى‌سابقه.

او از لحظه ورود تا لحظه خروج، خبر نخست قطری‌ها بود. عناوین روزنامه‌ها، حتی پیش از ورودش به دوحه به او اختصاص داشت. «مفخرة ایران الکبری قریباً بالدوحة» (الشرق)؛ «حفل استقبال للطفل الایرانی المعجزه بمطار الدوحه» (الرایه)؛ «الطفل الایرانی المعجزه وصل الدوحه»(الشرق)؛ تا بعد از رفتن او از دوحه این سخنان و تیترها همچنان ادامه داشت. جمعیت برای استقبال از او در فرودگاه قطر موج می‌زد. تمام سیستم ترافیکی شهر به هم خورده و مختل شده بود. حتی مسئولین قطر درباره برنامه‌های او بحث و گفت‌وگو می‌کردند.

جنبه ورزشی این رویداد به خاطر  موقعیت و جایگاه نهاد دعوت‌کننده، بسیار پُر رنگ‌تر بود. در یکی از برنامه‌هایش که در سالن ورزشی باشگاه العربی برگزار شده بود، علاوه بر سکوها، كف سالن را نیز صندلی چیده بودند و جمعیت برای حضور در برنامه سیدمحمدحسین موج می‌زد. برنامه یک روز برای خانم‌ها و یک روز ویژه آقایان تنظیم شده بود. سالن از بدو تأسیس تا آن زمان، چنین جمعیتی را هرگز به خود ندیده بود!

این اتفاق احمد الخلیفی، رئیس کمیته فرهنگی را به وجد آورد و از اینکه باشگاهش میزبان «اعجوبه قرن» با این همه جمعیت شده است، به شدت ابراز خرسندی می‌کرد.

آقای «العنزی» کاپیتان سرشناس تیم ملی فوتبال قطر که آن سال‌ها حکم «علی دایی» كشورمان را داشت نیز با اعضای تیمش به هتل محل اقامت این كودک شش ساله  آمد و آرم تیم ملی قطر، سپر باشگاه الریان، پیراهن شماره ۹ تیم ملی‌ و هدیه‌ای مخصوص به محمد حسین اهدا کرد. پس از این دیدار، خبر اول ورزشی روزنامه‌ها هم این عنوان شد که «المعجزۀ و العنزی»، «العنزی» برای دیدن دکتر محمد حسین، «طفل المعجزه» به هتل محل اقامت او رفته است.

اما این همه ماجرا نبود!

نکته مهم این رویداد در اینجا بود که مدت‌ها قبلِ از بازی ایران و آمریکا تب و تاب این بازی در میان ایرانیان مقیمِ قطر، خود قطری‌ها و اعراب منطقه به‌طور گسترده‌ای وجود داشت.

فضای پراضطراب و بی‌سابقه‌ای حول و حوش این رویداد ورزشی شکل گرفته بود. این بازی به نوعی برای ایران و آمریكا حیثیتی شده بود و طرفداران جمهوری اسلامی از هر گرایش سیاسی، مذهبی، دینی و قومی به شدت نگران نتیجه بازی و باخت احتمالی تیم ملی ایران بودند. آن‌ها آرزوی پیروزی تیم کشورمان را داشتند و مسئله برایشان صرفاً ورزشی نبود؛ چون اساساً برد یا باخت تیم ایران بر وضعیت تیم قطر و دیگر تیم‌هاى عربى تأثیری نداشت. اما موضوع را در چارچوب تقابل جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا می‌دیدند. در حقیقت این تب و تاب و نگرانی ریشه در کینه همگانی نسبت به آمریکا داشت.

فضا به گونه‌ای سنگین و پُر التهاب بود که در نخستین کنفرانس مطبوعاتی سیدمحمدحسین طباطبایی که حضورش همزمان شده بود با بازی ایران و آمریکا، خبرنگاران از او خواستند نتیجه بازی را پیش‌بینى كند!

 

سید محمدحسین كه همواره پاسخ‌هایش قرآنى و باخواندن صرف آیاتى از كلام الله مجید بود، بلافاصله پاسخش آیه «غُلِبَتِ الرّوُمْ» بود!

این پاسخ روز بعد تیتر اکثر روزنامه‌های قطر شد و مردم آن خطه با توجه به شناختی که از محمدحسین پیدا كرده بودند، این پاسخ برایشان بسیار اطمینان‌بخش بود.

روز مسابقه شهر تعطیل شد. حرکت خودروها در خیابان‌ها به شدت كاهش پیدا كرده بود و خلوت شدنِ شهر به خاطر مسابقه فوتبال کاملاً مشهود و محسوس بود. حین بازی، دکتر حمد الکواری که شخصیت فرهنگی مؤثری در قطر و سال‌ها وزیر فرهنگ این کشور بود و هم‌اكنون نیز وزیرِ مشاور و رئیس استاد و كتابخانه ملى این كشور است و رفاقت خوبی با یکدیگر داشتیم، با من تماس تلفنی گرفت و با هیجان و با نگرانی زاید الوصفی گفت: «دكتر عباس! نتیجه این بازی مهم نیست؛ اگر این بازی برخلاف گفتۀ «طفل المعجزه» رقم بخورد، چه کنیم؟!»

الكوارى با اضطراب ادامه داد:

«عباس بگو چه کنیم؟».

او به‌شدت نگران تحقق‌نیافتن پیش‌بینی محمدحسین و آثارِ منفى شكست احتمالى این اتفاق بود. من در پاسخ درماندم و گفتم: «نه! ان‌شاءالله كه نتیجه را می‌بریم! هنوز فرصت هست، شما دعا کنید.» او هم گفت: «باید همه‌مان دعا کنیم».

در فضایی پراضطراب هم از جهت تقابل جدی ایران و آمریکا و هم پیش‌بینی محمدحسین، بازی را پشت سر گذاشتیم و ایران با نتیجه ۲ بر ۱ برنده از زمین بیرون آمد و این پیروزی و تحقق پیش‌بینی سیدمحمد حسین، «كودک معجزه» را «معجزه»‌تر كرد.

جابر الحرمی، روزنامه‌نگار  شهیر روزنامه قطری «الوطن»، در سرمقاله‌ای با عنوان «غلبت الروم» به این موضوع پرداخت و بیان کرد: وقتی از او پیش‌بینی‌اش در مورد نتیجه بازی ایران و آمریکا سؤال شد، بلافاصله پاسخ داد: «غلبت الروم» و زمانی که از او پرسیده شد، روم چه کسی است؟ جواب داد: آمریکا. کی باشد که این روم تا به آخر شکست بخورد؟ شوکتش بشکند؟ و سلطه‌اش زایل شود؟.

الحرمی ادامه می‌دهد: «شماره روز قبل همین روزنامه، این رویداد را، پیروزی «مستضعین» بر «شیطان بزرگ» نامیده بود و این خود نشان‌دهنده آشکار دشمنی و نفرت ملت‌های عربی و اسلامی نسبت به شیطان بزرگ یعنی آمریکاست».

در همین دیدار «سید» در پاسخ به سؤالی درباره اشغال عراق توسط آمریکا، آمریکا را شیطان بزرگ خطاب و همچنین فلسطینیان را به ادامه‌دادن راه انتفاضه دعوت کرد. روزنامه‌ها نیز این مطالب را در تیترهای مختلفی از وی نقل کردند.

به هر حال پیروزی ایران شهر را به هم ریخت، ایرانیان مقیم قطر به خیابان‌ها ریختند و کارناوال‌های شادی با بوق و پرچم ایران به راه انداختند. قطری‌ها هم در خیابان با این کارناوال شادی همراهی داشتند، جوانانشان به ایرانی‌ها پیوستند و شادی مضاعفی در شهر به نمایش درآمد تا این رویداد را در «تاریخ» براى همیشه «تاریخی» کنند.

امید است فردا هم این حرکتِ بسیار پرطنین و پرشور خیابانی و نیز در فضای مجازی، با همت والای بازیکنان‌مان در ورزشگاه «الثمامه» دوحه و تشویق و دعای سایر هموطنان و هوادارانمان در جای جای گیتی، تکرار و رقم بخورد  و این رقابت در تاریخ كشورمان و تاریخ جهان، جاودانه بماند. إن‌ شاء الله.

مطالب مشابه