اولین رساله مقطع دکتری رشته شیعه شناسی کشور در دانشگاه ادیان و مذاهب مورد دفاع قرار گرفت.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب اولین دانش آموخته مقطع دکتری رشته شیعه شناسی کشور از دانشکده شیعه شناسی این دانشگاه فارغ التحصیل شد.

در جلسه دفـاعی که صبح روز دوشنبه 25 خرداد در سالن کنفرانس شهیدبهشتی (ره) دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد عباس میرزایی اولین فارغ التحصیل مقطع دکتری رشته شیعه شناسی کشور لقب گرفت.

میرزایی در این جلسه که با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدی فرمانیان در جایگاه استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدحسن نادم و دکتر امداد توران به عنوان اساتید مشاور و حجج الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری، دکتررسول رضوی و دکتر عزالدین رضانژاد در سمت اساتید داور حضور داشتند از پایان نامه دکتری خود با عنوان : «جایگاه تاریخی و نقش معتزلیان شیعه‌شده در سیر تطور کلام امامیه» با موفقیت دفاع کرد.

گفتنی است رشته شیعه شناسی برای اولین بار در ایران در سال 1385در دانشگاه ادیان و مذاهب قم تاسیس شد و در دو مقطع  کارشناسی ارشد (از سال 1385) و دکتری (از سال 1390) اقدام به پذیرش دانشجو  کرد.

آنچه در ادامه می آید چکیده اولین پایان نامه مقطع دکتری رشته شیعه شناسی کشور است که در دانشگاه ادیان و مذاهب قم مورد دفاع قرار گرفت.

معتزلیان شیعه شده عنوانی برای برخی از متکلمان شیعی است که سابقه اعتزال دارند. ابوعیسی وراق، ابن‌راوندی، ابن‌قبه، ابن‌مملک، ابن‌تبان و ابن‌فسانجس از شخصیت‌های برجسته این دسته از متکلمان هستند. اینان که از جریان‌های کلامی تاثیر گذار در تاریخ کلام امامیه به شمار می‌روند، مدتی از حیات علمی خود را در میانه اعتزال گذرانده‌ و در دوره‌ای دیگر آموزه‌های کلامی امامیه را پذیرفته‌اند. معتزلیان شیعه شده با استمداد از سیستم الهیاتی معتزله اندیشه‌های امامی را سامان دادند و در راه دفاع و تبیین آموزه‌های کلامی امامیه تلاش کردند. این پژوهش به بررسی این موضوع پرداخته که به واقع معتزلیان شیعه شده چه سهمی در تطور کلام امامیه داشته‌اند. آیا می‌توان سهمی از تفاوت رویکرد کلام امامیه در کوفه و بغداد را برای اینان کنار گذاشت؟ در این راه درباره کارکرد این جریان فکری و نقش آن ها در بسط اندیشه‌های شیعی و هم چنین ارتباط آنان با جامعه و علمای امامیه از یک سو و سخن از میزان اعتبار و مقدار نقش آنان در گسترش اندیشه‌های کلامی امامیه از سوی دیگر، بحث شده است. هم چنین تلاش شده با مقایسه اندیشه‌های این جریان با دو مدرسه کلام امامیه در کوفه و بغداد فضای بحث روشن شود. نگارنده پس از بررسی و تحلیل گزارش‌ها به این نتیجه رسیده که عموم جامعه علمی امامیه، به طور غالب، نگاه مثبتی به معتزلیان شیعه شده داشته‌اند ولی نمی‌توان نگاه به همه این افراد را به صورت یک سان تلقی کرد. معتزلیان شیعه شده عنوانی است برای سه دسته از متکلمان که نقش آنان در تغییر مسیر کلام امامیه همگون نیست. دو شخصیت مطرح این جریان یعنی ابوعیسی وراق و ابن‌راوندی به نحوی از میراث داران کلام امامیه در کوفه هستند. ابن‌قبه رازی تنها در بحث امامت اندیشه شیعه را پذیرفت و درباره ابن‌مملک، ابن‌تبان و ابن‌فسانجس نیز با فقدان اطلاعات روبرو هستیم. تاکید بر بنیاد فکری امامیه، یعنی بحث امامت، محور اصلی اندیشه معتزلیان شیعه شده را شکل داده است.