از پایان‌نامه «تعامل ائمه اربعه اهل سنت در برابر خلفای عباسی» دفاع شد

با حضور جمعی از دانشجویان از پایان‌نامه «بررسی تعامل ائمه اربعه اهل سنت در برابر خلفای عباسی با تأکید بر مناسباتشان با اهل بیت (ع)» دفاع شد.

به گزارش گروه تأمین اخبار و اطلاعات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این جلسه دانشجو احسان گودرزی از پایان‌نامه خود با عنوان «بررسی تعامل ائمه اربعه اهل سنت در برابر خلفای عباسی با تأکید بر مناسباتشان با اهل بیت (ع)» دفاع کرد؛ دکتر آقانوری استاد راهنما و حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین رجبی استاد مشاور این پایان‌نامه بودند و حجت الاسلام و المسلمین علیرضا ایمانی داوری این اثر را بر عهده داشت.

در ابتدای جلسه و پس از قرائت خلاصه‌ای از پایان‌نامه به وسیله دانشجو، حجت الاسلام و المسلمین ایمانی گفت: این پایان‌نامه موضوع بسیار خوبی دارد و از نظم خوبی برخوردار است، چینش مطالب مناسب بوده و با مراجعه به بیش از 150 منبع، تتبع خوبی صورت گرفته است، در کل می‌توان گفت که برای نگارش آن زحمت فراوانی کشیده شده است.

وی افزود: با این حال این رساله خالی از اشکال هم نیست از جمله این‌که فصل دوم ارتباط چندانی با عنوان رساله ندارد و مطالبی که در این فصل آمده با رساله همخوانی ندارد، همچنین منابع زیادی دیده شده ولی می‌بایست در کنار نقل مطالب از این منابع، اظهار نظرهایی هم از سوی دانشجو صورت می‌گرفت یا مطالبی که از منابع اهل سنت آورده شده، از منابع شیعه هم آورده می‌شد.

استاد داور این پایان‌نامه ادامه داد: در فصل دوم صفحه 169 میان عمارت و خلافت خلط شده است در حالیکه این دو از هم مجزا هستند همچنین اختلافاتی نیز در متن دیده می‌شود از جمله این‌که در صفحه 170 گفته شده که شافعی شیعه است و در چند سطر بعد گفته می‌شود که شافعی شیعه نیست یا این‌که گفته می‌شود در آمار تشییع کنندگان امام حنفی غلو شده و در سطرهای بعد گفته می‌شود که این آمار دو از ذهن هم نیست.

حجت الاسلام و المسلمین ایمانی تصریح کرد: حجم فصول با یکدیگر تناسب نداشته و یک فصل 45 صفحه و فصل دیگر 18 صفحه است، آمار اهل سنت نیز 90 درصد آمار مسلمانان جهان ذکر شده که این درست نیست و اهل سنت چیزی بین 75 تا 80 درصد مسلمانان جهان را تشکیل می‌دهند.

وی خاطر نشان کرد: در رساله گفته شده که اختلافات مذاهب اهل سنت با یکدیگر بسیار کم است، این درحالی است که گاهی اختلافات میان مذاهب اهل سنت و پیروان آنها از اختلاف میان شیعه و سنی کمتر است، نقل قول‌ها نیز گاهی به درستی ارجاع نشده و گاهی نقل قول از یک کتاب صورت گرفته و به کتاب دیگری ارجاع شده است.

پس از سخنان استاد داور احسان گودرزی گفت: در مورد منابع ایراد وارده درست است و در رابطه با فصل دوم نیز باید بگویم که مطالب آن روشن کننده و تبیین کننده فصول دیگر است و این فصل برای روشن شدن مباحث رساله ضروری بوده است.

دکتر آقانوری نیز در ادامه جلسه ضمن تشکر از استاد داور بیان داشت: داوری حجت السلام و المسلمین ایمانی بسیار عالمانه و منصفانه بود، این رساله تقریبا کامل است و زحمت زیادی برای آن کشیده شده است، موضوع رساله بسیار حساس بوده و در سطح کارشناسی ارشد بسیار خوب از کار درآمده است.

وی افزود: در مورد ایراد وارده بر فصل دوم باید گفت که آوردن این فصل با تأکید من بوده و برای روشن شدن مباحث دیگر رساله ضروری است، در مورد آثار اهل سنت نیز ایراد وارده درست است و می‌بایست اصلاح شود.

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رجبی نیز ضمن تشکر از زحمت زیادی که استاد داور برای داوری دقیق این رساله کشیده است، گفت: آوردن مطالب فصل دوم ضروری به نظر می‌رسد و در کل می‌توان گفت که پایان‌نامه موفق بوده است.

در ذیل چکیده این پایان‌نامه ارائه می‌گردد.

چکیده:

در این پایان‌نامه، آراء سیاسی و مواضع چهارتن از پیشوایان اهل سنت یعنی، امام ابوحنیفه (م150ق)، امام مالک بن انس (م 179ق)، امام شافعی (م204ق)، و امام احمد بن حنبل (م 241ق)، در برابر خلفای عباسی با تأکید بر مناسباتشان با اهل بیت (ع) بررسی شده است.

در این راستا نخست، به تبیین دیدگاه‌های سیاسی اهل سنت و شیعه و آراء این دو فرقه درباره حکومت، خلافت، چگونگی انتخاب خلیفه و شرایط احراز مقام خلافت پرداخته شده است؛ موضوعی که منشأ ایجاد اختلاف در میان امت اسلام پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) بوده است. آن‌گاه زندگی، آراء سیاسی و موضع گیری‌های چهارتن از امامان اهل سنّت در برابر خلفای عصر خود و چگونگی رفتار آن‌ها با اهل بیت
(ع) که شامل (امامان شیعه و علویان است) بیان شده است.

واژگان کلیدی: اهل بیت (ع)، اهل سنت، ائمه اربعه، حاکمان اموی و عباسی، تعامل.