از پایان‌نامه بررسی نظریات نودینی دفاع شد

با حضور جمعی از دانشجویان، از موضوع «بررسی نظریات (نودینی) با تأکید بر رویکرد لوئیس رمبو»، در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد دفاع شد.

به گزارش گروه تأمین اخبار و اطلاعات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این جلسه دانشجو اسحاق رهنما از پایان‌نامه خود با موضوع «بررسی نظریات (نودینی) با تأکید بر رویکرد لوئیس رمبو» دفاع کرد. الله‌کرم کرمی پور استاد راهنما و حجت الاسلام و المسلمین دکتر قلی زاده استاد مشاور این پایان‌نامه بودند و دکتر مهدی لک‌زایی داوری این اثر را بر عهده داشت.

پس از اینکه اسحاق رهنما، توضیح مختصری از پایان‌نامه خویش ارائه داد، دکتر لک‌زایی داوری خود را آغاز نموده و بیان داشت: در چکیده رساله یک تقسیم‌بندی صورت گرفته که پیش از آن هیچ توضیحی برای این تقیسم‌بندی آورده نشده است، همچنین در بخش‌هایی از رساله مطالب به صورت تکراری آورده شده است همانطور که در صفحه 4 رساله بحث نودینی به همین شکل است.

وی افزود: مطالبی که در پردازش بحث استبصار در رساله آورده شده، جانب‌دارانه بوده و صحیح نیست و کتبی هم که در این قسمت معرفی شده‌اند، کتب جدلی هستند نه کتب عقلی و کلامی؛ همچنین در صفحه 23 رساله در پاورقی به سایت ویکی‌پدیا ارجاع داده شده که این ارجاع به منبع برای یک رساله کارشناسی ارشد مناسب نیست و می‌بایست از یک دائره المعارف استفاده می‌شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به برخی از ایرادات شکلی تصریح کرد: مطالب و ارجاعاتی که به صورت انگلیسی در پاورقی ذکر شده، به صورت راست‌چین آمده که این درست نیست و باید به صورت چپ‌چین می‌آمد.

وی در رابطه با بحث دین و معنویت گفت:‌ در صفحه 31 رساله بحث دین و معنویت مطرح شده است، ولی برای آن بحث به منابع دسته اول رجوع نشده و منابع دست دوم مورد مراجعه قرار گرفته‌اند؛ همچنین در بخش‌هایی از رساله از جمله صفحه 36 برخی از جملات به کار برده شده نارسا است و برخی دیگر از مطالب هیچ منبعی ندارد.

دکتر لک‌زایی فقر منابع را از دیگر ایرادات این رساله دانست و اظهار داشت: در صفحه 46 ذیل بحث از نظریه‌های تحلیل روانی، به هیچ عنوان به فروید مراجعه نشده است و مطالب به لوئیس رمبو ارجاع شده‌اند درحالیکه اصل بحث تحلیل روانی مربوط به فروید است و کتب او به عنوان منابع دسته اول شناخته می‌شوند، همچنین فقر منابع مشکلی است که رساله در بخش‌های مختلفی از آن رنج می‌برد.

استاد داور این پایان نامه عدم یک‌دست بودن نحوه ارجاعات را به عنوان اشکال دیگر این رساله مطرح کرد و خاطر نشان ساخت: نحوه ارجاعات در این رساله یک‌دست نیست و گاهی به صورت پی‌نوشت، گاهی به صورت درون متنی و گاهی به صورت پاورقی آمده است که این با اصول و آیین نگارش تفاوت دارد.

پس از سخنان استاد داور، اسحاق رهنما، ضمن تشکر از نقد منصفانه وی، در دفاع از ایرادات وارده بیان داشت: در مورد بحث استبصار و ذکر کتب جدلی به عنوان منابع این بحث، هر دو اینها تحت عنوان بحث‌های عقلی است، در مورد منابع نیز بسیاری از منابع کم‌یاب و نایاب بود و حتی بنده در سفرهای اروپا با مراجعه به چندین دانشگاه مختلف توانستم از آن منابع کپی تهیه نمایم.

وی افزود: در مورد اینکه در بحث دین و معنویت از منابع دست اول استفاده نشده باید بگویم که از چند منبع استفاده شده که به عقیده بنده از منابع مهم در این زمینه بوده‌اند، همچنین دلیل استفاده زیاد از لوئیس رمبو به عنوان منبع در اطلاعات آورده شده، این است که برخی از مقالات و منابع او دائره المعارف است و از منابع اصلی و مادر می‌باشند.

در پایان جلسه نیز استاد راهنمای این پایان‌نامه، طی سخنانی با اشاره به اینکه دانشجو برای نگارش این رساله زحمت زیادی کشیده، گفت: وی برای یافتن منابع زمان زیادی را صرف نموده و حتی در سفرهای خارجی خود هم به دنبال منابع رساله بوده است و می‌توان گفت برای نگارش این پایان‌نامه با تمام وجود تلاش کرده است.

وی تأکید کرد: در مورد اینکه در رساله به لوئیس رمبو به عنوان منبع بسیار ارجاع شده و نظریات او به وفور مورد استفاده قرار گرفته نیز باید گفت که موضوع رساله بحث نودینی با تأکید بر نظریات لوئیس رمبو است و به همین دلیل باید از نظریات او استفاده می‌شد.

در ذیل چکیده این پایان‌نامه ارائه می‌گردد.

چکیده:

نودینی به معنای تغییر دین و دین‌داری است. بنابراین تعریف، نودینی شامل مفاهیمی مانند؛ ارتداد، تغییر دین، تغییر مذهب یا فرقه درون یک سنت دینی خاص، تحول معنوی، تغییر دین‌داری صعودی (مانند تشدید تعهد به دین و ایمان خود)، تغییر دین‌داری نزولی (مانندکاهش تعهد به دین خود)، تغییر دین‌داری از دین شعائری به دین درونی، ذهنی یا معنوی و هر‌آنچه به تغییر دین و دین‌داری مربوط است، می‌شود.

نودینی بیش از یک قرن مورد مطالعه رشته‌های مختلف واقع شده است. در این تحقیق ما مروری بر رویکردهای علمی ـ تجربی مطالعه نودینی داشته و نظریات مهم این سه حوزه را آورده‌ایم. در پایان با توجه به تنوع و گاهی ناسازگاری این نظریات، مدل جامع ، اکتشافی و بین رشته‌ای لوئیس رمبو را پیشنهاد کرده‌ایم، چرا که امکانی برای فهم بهتر پیچیدگی‌های نودینی و همچنین به کارگیری ظرفیت‌های هر رویکرد و نظریه در مکان مناسب خودش فراهم آورده است.

بنا بر این مدل، نودینی را باید در یک فرآیند هفت مرحله‌ای از بافت یا زمینه، بحران، طلب، مواجهه، تعامل، تعهد و پیامدها مورد بررسی قرار داد. هر نظریه و رویکرد می‌تواند سوالات خاصی را در بافت خاصی مورد بررسی قرار داده و پاسخ بگوید.

رویکردهای روان ‌شناسانه ظرافت‌های نودینی و تجربه فردی را (زمینه خرد)، رویکرد جامعه ‌شناسانه خطوط کلی حاکم بر بافت و همچنین نگاه کلان به پدیده نودینی را (زمینه کلان) و رویکرد انسان شناسانه تنوع و پیچیدگی‌های هر فرآیند نودینی را مخصوصاً در بافت‌های میانی مورد بهتر مورد مطالعه قرار می‌دهد.

واژگان کلیدی: نودینی، نوکیشی، تحول معنوی، تغییر دین، لوئیس رمبو، نظریه فرآیندی.