در جلسه ای که عصر چهارشنبه 18 خرداد در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب و با حضور اساتید راهنما، مشاور و داور، نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی و همچنین تعدادی از دیگر دانشجویان علاقه مند برگزار شد، پس از گزارش این دانشجو از پایان نامه، استاد داور به نقد و ارزیابی پایان نامه پرداخت. سپس دانشجو از پایان نامه خود با توجه به انتقادات استاد داور و نیز توضیحات اساتید راهنما و مشاور دفاع نمود و در نهایت بعد از شور اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی موفق به کسب امتیاز قبولی شد.

 چکیده پایان نامه:

تحقیق پیش رو سعی بر آن دارد تا نقش خاندان اشعری در گسترش معارف شیعه در سده های سوم و چهارم را بررسی نماید و در این زمینه با استناد به منابع تاریخی، به تحلیل این نقش ودامنه آن پرداخته است. روش این تحقیق، بر مبنای پژوهشهای بنیادی می باشد و مبتنی بر برررسی و تحلیل گزارشهای تاریخی است، یعنی گزارشاتی که در تاریخ ما را به تاسیس و اداره یک دولت شهر از سوی خاندان اشعری در سرزمین قم در سده های سوم و چهارم رهنمون می شوند، حال با پذیرش این واقعیت که هیچ سازه و پیکره‌‏ای از دانش نمی‏تواند بدون بهره‏‌گیری از یک نظام ارتباطی، مقررات آموزش و تحقیق، اسناد و مدارک علمی، انباشت و توزیع اطلاعات، که توسط دولت انجام می‏شود، شکل بگیرد، تاسیس چنین دولت شهری از سوی خاندان اشعری را باید مهمترین و اساسی ترین اقدامی دانست که ایشان در راه گسترش معارف و دانشهای امامیه به آن دست یازیده اند. دولتی که مهمترین ثمرات آن را می توان در چهار دستاورد ذیل برشمرد:

1-         تاسیس و اداره حوزه علمیه قم

2-         تربیت نخبگان مذهبی و سیاسی-اجتماعی

3-         پدید آوردن آثار مکتوب

4-         تبلیغ و نشر تشیع در سایر سرزمینهای اسلامی

دولت شهر اشعریان؛ که زاییده کثرت ثروت، نفرات و وحدت کلمه این خاندان بود، بگونه ای منسجم و نظامند قدرت ایشان را در راستای گسترش عقیده شان بکار گرفت، این دولت در طول سه سده عمر خود که تا پایان عصر حضور امامان علیهم السلام ادامه داشت، توانست میراثی از امامیه  گرد آورد، که بعلت نبود امامان در سایر ازمنه، منحصر بفرد و بی همتا بود. با تشکیل دولت شیعی آل بویه، بواسطه نخبگان سیاسی و مذهبی تربیت یافته دولت شهر قم، میراث امامان در زیر چتر حمایتی آل بویه قرار گرفت و در نسل عالمان بغدادی اسقرار یافت. این میراث بعدها و با قدرت یافتن مغولان، به همت امثال خواجه نصیر طوسی و علامه حلی محفوظ، وبا استقرار سلسله مقتدر صفوی در ایران و پس از آن دولتهای شیعی دیگر، تا به امروز جاودن مانده است.

 کلمات کلیدی: خاندان اشعری، قم، دولت شهر اشعریان، دولت شهر قم، دولتهای امامیه، حوزه علمیه قم.