تبیین جایگاه زن در قرآن و اسلام
به مناسبت ایام ولادت حضرت فاطمه الزهرا (س)، نشست تبیین جایگاه زن در قرآن و اسلام با بیان حجتالاسلام والمسلمین وحیدی در نمازخانه دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد. این جلسه با محوریت آیات قرآن کریم و با استناد به بیانات مقام معظم رهبری، به بررسی نگاه اسلام به کرامت زن پیش و پس از بعثت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله پرداخت.
فضای زن در جامعه پیش از اسلام
حجتالاسلام والمسلمین وحیدی در ابتدای سخنان خود، برای درک صحیح تحول عظیمی که اسلام در جایگاه زن ایجاد کرد، به توصیف فضای اجتماعی پیش از بعثت پیامبر پرداخت و با استناد به آیات قرآن کریم، وضعیت اسفبار زنان در جاهلیت را تشریح کرد.
ایشان با قرائت آیاتی از سوره نحل بیان داشتند:
قرآن کریم میفرماید هنگامی که به یکی از آنان خبر تولد دختر داده میشد، چهرهاش از شدت خشم و اندوه سیاه میگردید و از مردم کناره میگرفت، از شرمی که آن «بشارت» – که خداوند آن را بشارت نامیده – برایش به همراه داشت. سپس در تردید میماند که آیا این فرزند را با ذلت نگه دارد یا او را زنده در خاک دفن کند؛ و قرآن بلافاصله این اندیشه را بسیار زشت و نادرست معرفی میکند.
وی افزود: قرآن در سوره تکویر نیز، در بیان نشانههای قیامت، صحنهای تکاندهنده را ترسیم میکند؛ آنجا که دختران زندهبهگور شده محشور میشوند و از آنان پرسیده میشود: «به چه گناهی کشته شدید؟»
روایتهایی از توبه و تحول
سخنران جلسه با اشاره به برخی نقلهای تاریخی گفت: مردی نزد پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله آمد و اعتراف کرد که پیش از اسلام هشت دختر خود را زندهبهگور کرده است و با اضطراب از راه توبه پرسید. یا فرد دیگری نقل میکند که پیش از بعثت، کودکان دختر را با پرداخت هزینههای سنگین از خطر دفن نجات میداد و آزاد میکرد. این روایتها بهروشنی عمق فاجعه و در عین حال آغاز تحول اخلاقی با ظهور اسلام را نشان میدهد.
ملاک کرامت در اسلام؛ تقوا
حجتالاسلام والمسلمین وحیدی در ادامه، به تبیین نگاه قرآن پس از بعثت پرداخت و تصریح کرد:
قرآن کریم معیار کرامت را جنسیت قرار نداده است؛ بلکه میفرماید:
«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ»
گرامیترین شما نزد خداوند، باتقواترین شماست؛ چه مرد باشد و چه زن.
ایشان با اشاره به آیه ۹۷ سوره نحل افزود:
خداوند میفرماید هر کس عمل صالح انجام دهد، مرد باشد یا زن، و ایمان داشته باشد، حیات طیبه به او عطا خواهد شد. در این وعده الهی، هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد.
تساوی زن و مرد در پاداش الهی
وی با اشاره به آیات پایانی سوره احزاب گفت:
در این آیات، خداوند با تصریح به صفات متعدد ایمانی، از مسلمانان و مؤمنان، مرد و زن، یاد میکند و در پایان میفرماید:
«أَعَدَّ اللَّهُ لَهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا»
یعنی پاداش بزرگ و آمرزش الهی بدون هیچ تمایزی میان زن و مرد عطا میشود.
الگوهای زن در قرآن
حجتالاسلام والمسلمین وحیدی با اشاره به نکتهای مهم در بیانات مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد:
قرآن نمیفرماید «ضرب الله مثلاً للمؤمنات»، بلکه میفرماید:
«ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ آمَنُوا»
یعنی خداوند الگو را برای همه مؤمنان، زن و مرد معرفی میکند؛ مانند حضرت آسیه همسر فرعون، که با وجود بدترین شرایط خانوادگی، به الگویی برای همه مؤمنان تبدیل شد.
وی همچنین به آیه ۴۲ سوره آل عمران اشاره کرد که حضرت مریم سلاماللهعلیها را به عنوان الگویی برجسته معرفی میکند و افزود: اینها نشان میدهد که قرآن در تکریم زن، به یک یا دو آیه بسنده نکرده، بلکه دهها آیه در این زمینه نازل شده است.
جایگاه بینظیر حضرت فاطمه زهرا (س)
در بخش پایانی سخنان، ایشان با اشاره به مقام والای حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها بیان کرد:
اگر حضرت مریم الگوی زنان معرفی شده است، حضرت زهرا سلاماللهعلیها سیدة نساء العالمین است و خداوند درباره ایشان نه یک آیه و نه یک سوره، بلکه دهها آیه و سوره نازل کرده است؛ از جمله سوره هل أتی (انسان)، سوره کوثر و دیگر آیات مرتبط با اهلبیت علیهمالسلام.
در پایان، حجتالاسلام والمسلمین وحیدی تأکید کرد:
ملاک فضیلت در اسلام، ایمان، تقوا و عمل صالح است و قرآن کریم، زن را با بالاترین تعابیر تکریم کرده است.
ایشان سخنان خود را با این دعا به پایان رساند:
«خداوند تبارک و تعالی لذت فهم قرآن و توفیق عمل به قرآن را به همه ما عنایت فرماید.»
