به گزارش روابط عمومی دانشگاه، مراسم گرامیداشت هفته پژوهش با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جعفرطیاری، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.

در ابتدای این مراسم دکتر مصطفی جعفرطیاری با اشاره به اینکه پژوهش از افتخارات مسلمانان و شیعیان است، خاطرنشان کرد: هر فرد مسلمان باید در اصول اعتقادی خود اهل تحقیق باشد و ایمانش مبتنی بر پژوهش شکل گیرد. آموزش بدون تحقیق پایدار نیست و تنها زمانی رو به تکامل می‌رود که بر مبنای پژوهش استوار باشد.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در ادامه، بر هدفمندی تحقیق تأکید کرد و گفت: باید پرسید تحقیق را با چه هدفی و در چه راستایی به کار می‌گیریم؟ آیا در مسیر حل مشکلات بشری و ایجاد صلح است یا خدای نکرده در راه جنگ و خونریزی؟ تحقیق نه صرفاً یک فعالیت علمی محض، بلکه مسئولیتی بر دوش محقق است. از این منظر، محقق در قبال نتایج کار خود و تأثیر آن بر جامعه بشری مسئول است. بنابراین، پرسش از هدف، پرسشی حاشیه‌ای نیست؛ بلکه پرسش بنیادین و وجدانی است که باید پیش از آغاز هر تحقیقی مطرح شود.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به روش تحقیق در حوزه‌های علمیه، یادآور شد: در حوزه، درس‌ها مبتنی بر تحقیق است و استاد درس خارج، مسئله‌ای را طرح کرده، اقوال مختلف را بیان می‌کند و بر اساس مبانی، نظر خود را انتخاب می‌نماید. اساس و هسته اولیه دانشگاه‌های جهان، همین حوزه‌های علمیه بوده است.

رئیس دانشگاه با اشاره به ضرورت معرفی دستاوردهای پژوهشی دانشگاه، گفت: متأسفانه دانشگاه ادیان و مذاهب نتوانسته آثار مثبت و نتایج تحقیقات اساتید و پژوهشگران را به‌خوبی معرفی کند. وی از معاونت پژوهش خواست که از این پس، دستاوردهای پژوهشی دانشگاه را به‌طور فعالانه‌تر معرفی کند.

دکتر جعفرطیاری مراحل تحقیق را شامل شناسایی مسئله، تعیین ضرورت و اهمیت آن، گستره کارایی و نوآوری دانست و تأکید کرد: مهم‌ترین لازمه تحقیق، یادگیری روش تحقیق و مطالعه پیشینه است. همچنین باید حداکثر استفاده را از فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی برد.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، تفکر را عنصری بی‌بدیل در تحقیق دانست و گفت: بدون تفکر، نوآوری و انتخاب هدف درست ممکن نیست. همچنین ضمن رعایت اخلاق پژوهش باید امانت‌داری، صداقت و انصاف در تمام مراحل تحقیق رعایت شود.

دکتر جعفرطیاری با اشاره به فرمایش آیت‌الله بهاءالدینی، بهترین تشویق برای پژوهشگر را «خوب پژوهش کردن» دانست و گفت: وقتی پژوهشگر به‌خوبی تحقیق کند، به مرور لذت آن را درک می‌کند و این خود مشوقی برای ادامه راه است.

وی با اشاره به بیانات علامه جوادی آملی، شاخص‌های مهم تحقیق را شامل هدفمندی، تخصص‌گرایی، صداقت، حق‌محوری، انصاف، حفظ حریم دیگران و جامعه‌محوری برشمرد.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جعفرطیاری در پایان، با تأکید بر رواداری و گفت‌وگوی ادیان، گفت: باید الگویی از دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه دهیم که در عین استواری در مبانی اسلامی و شیعی، متخصص در ادیان و فرق دیگر باشد و با اخلاق خوش، جذب حداکثری را دنبال کند.

وی با تأکید بر رسالت دانشگاه ادیان و مذاهب در پاسخگویی به شبهات دینی و مذهبی، خواستار فعالیت استادان و اعضای هیئت علمی در این زمینه شد. وی تصریح کرد: اساتید باید در مواجهه با شبهات، پاسخ‌های علمی و مستدل ارائه دهند و درصورت طرح هرگونه پرسش یا ابهام، در همان جلسه به روشنگری و رفع آن بپردازند. این رویکرد به عنوان راهبردی اساسی در دانشگاه، تقویت گفتمان منطقی و ترویج فهم عمیق‌تر معارف دینی را دنبال می‌کند.

در ادامه این مراسم دکتر احمدرضا مفتاح، معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، گزارشی از عملکرد این معاونت در سال گذشته ارائه کرد و برنامه‌های آتی را نیز تشریح نمود.

دکتر مفتاح با تشکر از تلاش‌های تیم پیشین معاونت پژوهش، اعلام کرد که دانشگاه ادیان و مذاهب به طور رسمی در سال ۲۰۲۵ وارد نظام رتبه‌بندی بین‌المللی سایماگو شده است و در حال حاضر، دانشگاه ادیان و مذاهب در میان دانشگاه‌های غیردولتی کشور رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است.

معاون پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به رشد مشارکت اعضای هیئت علمی دانشگاه، اعلام کرد: در سال ۲۰۲۳ تنها ۶ نفر از اعضای هیئت علمی مقاله ارائه داده بودند. اما در سال ۲۰۲۵ بیش از ۳۴ مقاله از سوی اعضای هیئت علمی دانشگاه تولید شده است. سیاست آتی، تکیه بیشتر بر مقالات داخلی و کاهش وابستگی به مقالات نویسندگان بیرونی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب به برنامه‌های جدید دانشگاه برای ارتقای توانمندی پژوهشگران اشاره کرد و افزود: طرح «کارگاه‌های آینده» (Future Clusters) با پیشنهاد دکتر زارع و دکتر احراری، به برنامه‌های معاونت پژوهشی دانشگاه اضافه شده است. این برنامه با الگوبرداری از تجربه موفق حضور این استادان در مالزی، از ایده‌پردازی تا نگارش نهایی مقاله را پوشش می‌دهد. هدف از این طرح، مشارکت حداکثری اعضای هیئت علمی، به ویژه افرادی است که تجربه کمتری در انتشار مقالات بین‌المللی دارند. همچنین به زودی کارگاه‌های مشترک بین گروه‌های آموزشی دانشگاه ادیان و مذاهب و پژوهشگران پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار خواهد شد تا از ظرفیت‌های علمی دو طرف استفاده شود.

معاون پژوهش دانشگاه در بخش دیگری از گزارش خود به وضعیت انتشارات و نشریات پرداخت و تشریح کرد: در بازه زمانی مشخصی ۲۸ اثر منتشر شده، ۳۰ اثر در دست انتشار و ۲۰ اثر در حال نگارش است. به دلیل مشکلات مالی، امکان سفارش طرح‌های جدید محدود بوده و بیشتر پروژه‌های از پیش تعریف شده ادامه یافته‌اند. همچنین دانشگاه در حال حاضر ۹ نشریه دارای رتبه علمی ـ‌ پژوهشی دارد. از جمله دستاوردهای اخیر این نشریات نیز کسب رتبه علمی ـ پژوهشی برای دو نشریه «فلسفه معاصر» و «ارتباطات نوین» است.

وی افزود: ارتقای مجدد نشریه بین‌المللی «JCR» (جامعه‌شناسی فرهنگ) از رتبه Q4 به Q3، که نشان‌دهنده افزایش استنادات (Citation) به مقالات این نشریه است و با توجه به روند مثبت، این نشریه بتواند در ارزیابی بعدی مجدداً ارتقا یابد.

دکتر احمدرضا مفتاح در پایان هشدار داد که با توجه به تعداد زیاد نشریات (بیش از ۲۰ عنوان)، در صورت عدم حمایت و مشارکت فعال دانشکده‌ها، برخی نشریات ممکن است توقیف یا ادغام شوند.

در ادامه مراسم گرامیداشت هفته پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، دکتر زینب زارع مهذبیه، استادیار گروه مطالعات علوم اجتماعی و روانشناسی پژوهشکده مطالعات زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب، به ارائه تجربیات و پیشنهاد نوآورانه برای توسعه پژوهش در دانشگاه ادیان و مذاهب پرداخت.

دکتر زینب زارع با اشاره به حدود یک سال و هفت ماه همکاری با دانشگاه ادیان و مذاهب، از همراهی اساتید تقدیر کرد و هدف خود را به‌کارگیری تخصص در حوزه جوانان و خانواده برای حل بحران‌های اجتماعی با رویکرد دینی عنوان نمود.

دکتر زارع با الهام از تجربه موفق خود در دانشگاه UPM مالزی، پیشنهاد ایجاد فضایی تحت عنوان «کلاس‌های آینده» ذیل معاونت پژوهش را مطرح کرد.

وی گفت: ویژگی‌های این طرح شامل موارد متعددی است. اولین مورد ایجاد محیط یادگیری انعطاف‌پذیر مجهز به فناوری‌های پیشرفته و نرم‌افزارهای پژوهشی است. دومین مورد تقویت کار تیمی و تعامل علمی بین اساتید مختلف دانشگاه به جای روش‌های فردی است. سومین گزینه پشتیبانی از نگارش مقاله از «صفر تا صد» در قالب گروه‌های دو یا چندنفره است و همچنین کاهش هزینه‌ها و ارائه خدمات برابر به همه اعضای هیئت علمی از طریق متمرکزسازی منابع. دیگر ویژگی این طرح نیز استفاده از متخصصان بین‌المللی برای راهنمایی اساتید است.

دکتر زارع ادامه داد: هدف از این کلاس‌ها، افزایش کمیت و کیفیت مقالات اسکوپوس، تقویت جایگاه بین‌المللی دانشگاه و توانمندسازی همه اساتید برای انتشار مستقل مقالات علمی است.

گفتنی است همچنین در بخش پایانی مراسم گرامیداشت هفته پژوهش، از پژوهشگران برتر دانشگاه ادیان و مذاهب تقدیر شد.