میراث فرهنگی و اهمیت کتاب

در ابتدای گفتگو، دکتر اسلامی با تاکید بر اهمیت میراث فرهنگی و دینی گفت:

“فرهنگ ایرانی و اسلامی ما ترکیبی غنی است؛ فرهنگ دینی غالب است اما فرهنگ ملی هم جنبه‌ای مستقل دارد و قابل مطالعه است. این فرهنگ مدیون منابع مکتوب ماست. اگر ارتباط ما با این منابع قطع شود، خطر بزرگی نسل‌های آینده را تهدید می‌کند.”

وی افزود که قرآن، سنت و آثار علمای ما همه در قالب کتاب به نسل‌ها منتقل شده‌اند و کتاب‌ها نقش بی‌بدیلی در حفظ این میراث دارند:

“کتاب‌ها سرمایه‌های بزرگی هستند و نباید فراموش شوند. نسل جدید ارتباط کمتری با منابع دارد و حوصله مطالعه و شناخت میراث غنی ما کاهش یافته است.”

اهمیت کتابخانه و تلخیص آثار

مدیر گروه نمونه‌هایی از اقدامات مفید کتابخانه و تلخیص منابع برای آشنایی نسل جوان بیان کرد:

“مثلاً شاهنامه، گلستان و بوستان سعدی، مثنوی معنوی و منابع دینی مانند الغدیر و اصول کافی، اگرچه کتاب‌های مفصل و سنگینی هستند، اما با خلاصه‌سازی و انتخاب بخش‌های جذاب، می‌توان جوانان را با این آثار آشنا کرد. کتابخانه نقش مهمی در دسترسی و معرفی این آثار دارد.”

وی ادامه داد:

“کتاب‌های حدیثی و تاریخی مانند بحارالانوار علامه مجلسی، حتی احادیث ضعیف و مجعول را جمع‌آوری کرده‌اند و مطالعه آنها جنبه علمی مهمی دارد. کتاب هیچ جایگزینی ندارد، مگر نرم‌افزارها و معجم‌های دیجیتال که به جای خود مفیدند، اما کتاب سنتی ارزش و کارکرد خاص خود را دارد.”

نقد و تحلیل ترجمه و کتاب‌های ضعیف

دکتر اسلامی با اشاره به مشکلات کتاب‌های ترجمه شده و آثار ضعیف افزود:

“برخی آثار ترجمه شده خارجی برای کودکان و نوجوانان با فرهنگ ما سازگار نیستند و می‌تواند اختلال هویتی ایجاد کند. باید به کتاب‌های خوب، کارشناسی شده و سالم اهمیت داد و جشنواره‌ها و مجلات نقد کتاب، نقش مهمی در معرفی آثار برتر دارند.”

کتاب‌گریزی و کاهش سرانه مطالعه

در پاسخ به پرسش درباره ریشه کتاب‌گریزی و کاهش مطالعه، ایشان توضیح داد:

“با گسترش فضای دیجیتال و اینترنت، توقع نداریم نوجوانان مثل گذشته ساعت‌ها در کتابخانه بنشینند. اما کتاب سنتی جایگاه انحصاری دارد؛ تمرکز، قدرت تحلیل و ارتباط عاطفی و فکری با علم را تقویت می‌کند. مطالعه نسخه کاغذی، نوشتن حاشیه و یادداشت برداری تجربه‌ای متفاوت از مطالعه دیجیتال ایجاد می‌کند.”

وی ادامه داد:

“نسل جدید به سرعت اطلاعات را از موتورهای جستجو دریافت می‌کند، اما تحلیل و تفکر مستقل کاهش یافته است. ما باید به جوانان نشان دهیم که ارتباط با کتاب و کتابخانه ارزشمند است و هیچ جایگزینی ندارد.”

تأثیر کتاب‌ها بر زندگی فکری و علمی

مدیر گروه نمونه‌هایی از کتاب‌های تأثیرگذار بر زندگی فکری و نگارش خود را بیان کرد:

• کتاب‌های داستان خوب و قصص انبیا

• آثار «فروغ ابدیت» و تاریخ اسلام

• مجموعه آثار دکتر شریعتی (۱۷–۱۸ جلد)

• اصول کافی با ترجمه و شرح آقای رسولی محلاتی

• آثار آقای مصباح و مطهری

• معادشناسی و امام‌شناسی علامه تهرانی

وی تاکید کرد:

“مطالعه کتاب‌های تفسیری و حدیثی هیچگاه پشیمانی ندارد و همیشه سرمایه فکری برای انسان است”

پیام نهایی به نسل جوان و دانشجویان

دکتر اسفندیاری در پایان گفتگو گفت:

“ارتباط با کتاب و کتابخانه باید مستمر باشد. مطالعه کتاب‌های کاغذی، حاشیه نویسی، تلخیص و نقد، تجربه‌ای است که هیچ ابزار دیجیتال نمی‌تواند جایگزین آن شود. هر لحظه‌ای که صرف مطالعه و تفکر در این آثار شود، سرمایه‌ای برای رشد فکری و اخلاقی است.”