احکام «حق‌الماره»
حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسین حسینی در سلسله جلسات بیان احکام در نمازخانه دانشگاه، به تبیین یکی از مباحث فقهی با عنوان حق‌المارّه پرداخت و نکات کاربردی و شنیدنی در این‌باره مطرح کرد.
وی با اشاره به نقل قولی فرمودند:
«می‌گویند فردی در باغی مشغول خوردن میوه بود. رهگذری به او گفت: این کار حرام است، زیرا صاحب باغ راضی نیست. آن شخص پاسخ داد: من به حلال و حرامش کاری ندارم، فقط برای خاصیتش می‌خورم!»
ایشان در ادامه اظهار داشت: در فقه اسلامی، بحثی به نام حق‌المارّه وجود دارد که به معنای حق رهگذران در استفاده از میوه‌های در مسیر عبورشان است. ایشان افزود: «در این مسئله، خوردن میوه در مسیر عبور، با شرایط و ضوابط خاصی جایز دانسته شده است؛ یعنی در حد رفع گرسنگی و نه سیر شدن کامل.»
ایشان سپس به شرایط فقهی استفاده از میوه در مسیر عبور اشاره کرد و گفت:
«نخست آن‌که باید مطمئن باشید صاحب باغ صراحتاً اعلام نکرده باشد که راضی نیست. اگر کسی تابلو نصب کرده و نوشته باشد “خوردن میوه از این باغ حرام است”، دیگر حقی برای رهگذر باقی نمی‌ماند.»
وی ادامه داد: «دوم آن‌که باغ نباید حصار و دیوار داشته باشد؛ زیرا اگر ورود به آن مستلزم زحمت و تجاوز به ملک دیگری باشد، دیگر عنوان حق‌المارّه صدق نمی‌کند. همچنین شخص نباید با نیت خوردن میوه وارد مسیر شود؛ بلکه باید در حال عبور طبیعی از مسیر باشد و در آن میان، اگر یکی دو عدد میوه خورد، اشکالی ندارد.»
حجت‌الاسلام حسینی با تأکید بر لزوم توجه به رعایت مرزهای حلال و حرام در کنار نگاه به فواید و خاصیت‌ها گفت: «انسان مؤمن باید همواره میان منافع ظاهری و احکام الهی تعادل برقرار کند و در هر کاری ابتدا رضایت خداوند و صاحب حق را در نظر گیرد.»
