دانشگاه ادیان و مذاهب به دنبال گسترش عدالت در جهان است
به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان، نشست «تنوع و تعدد فرهنگی» به همت رایزنی فرهنگی ایران در لبنان و با همکاری مرکز بین المللی گفتگوی ادیان و تمدن‌ها در محل کلیسای کاتولیک منطقه مسیحی نشین " الربوه " در ۱۲ اسفند ۱۴۰۰ در لبنان برگزار شد.
در این نشست که مقامات کشوری و علما و نخبگانی از جمله وزیر فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران، وزیر فرهنگ لبنان، رایزن فرهنگی ایران در لبنان، مفتی جعفری، آرام الاول کیشیشیان، اسقف اعظم کلیسای ارمنی های لبنان و شیخ حسن عبدالله، مفتی شهر صور حضور داشتند، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی تسخیری، معاون ارتباطات و اموربین‌الملل دانشگاه ادیان و مذاهب به سخنرانی پرداخت. متن سخنرانی دکتر تسخیری به شرح ذیل است:
به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان، نشست «تنوع و تعدد فرهنگی» به همت رایزنی فرهنگی ایران در لبنان و با همکاری مرکز بین المللی گفتگوی ادیان و تمدن‌ها در محل کلیسای کاتولیک منطقه مسیحی نشین " الربوه " لبنان در ۱۲ اسفند ۱۴۰۰ برگزار شد.
در این نشست که مقامات کشوری و علما و نخبگانی از جمله وزیر فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران، وزیر فرهنگ لبنان، رایزن فرهنگی ایران در لبنان، مفتی جعفری، آرام الاول کیشیشیان، اسقف اعظم کلیسای ارمنی های لبنان و شیخ حسن عبدالله، مفتی شهر صور حضور داشتند، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی تسخیری، معاون ارتباطات و اموربین‌الملل دانشگاه ادیان و مذاهب به سخنرانی پرداخت. متن سخنرانی دکتر تسخیری به شرح ذیل است:
وقتی انسان موضوع این کنفرانس «چند فرهنگی بین شهروندی و تعلق» را می‌بیند، چه چیزی به ذهنش می‌رسد؟ و نگاه‌ها به کجا می‌رود و به چه اندیشه‌هایی توجه خواهیم کرد؟ چه عواملی ما را به این مرحله از همزیستی انسانی رسانده است تا از تعدد فرهنگی غافل شویم و گاه آن را دشوار و گاه غیرممکن بدانیم؟
چه کسانی در رسیدن به این وضعیت تأثیرگذار هستند و چه دلایلی ما را به این وضعیت رسانده است، به طوری که کتاب‌هایی نوشته شده و مطالعات عمیق، مقالات عالی و پایان نامه‌های دانشگاهی ارزشمندی در این زمینه ارائه شده است تا ثابت شود که این امر بدیهی لازم است؟
آیا ادیان و مذاهب در آن نقش داشتند یا انحصارگرایی مذهبی؟ آیا تئوری‌های ناسیونالیستی، سوسیالیستی و لیبرالی در این امر کمک کردند یا در مقابل آن ایستادند؟ آیا طرفداران نظریه کثرت گرایی فقط به آن اعتقاد داشتند یا آن را بیان می‌کردند؟ آیا وابستگی فکری در جوامع مختلف با همزیستی قابل جمع نمی‌باشد؟ آیا در یک خانه وابستگی خانوادگی وجود ندارد؟ مگر در اندیشه و خوردن و آشامیدن و خوابیدن و صحبت کردن و خلق و خوی و غیره تعدد آراء در یک خانه واحد وجود ندارد؟
آیا همزیستی در یک خانه مانع از اختلاف آراء، تعدد رفتار و رعایت قوانینی می‌شود که به حفظ آن می‌شود؟ اگر خانه که واحد کوچک جامعه است و در طول تاریخ دارای نظمی است که می‌تواند وحدت و رابطه طبیعی خود را با کثرت گرایی فکری و وابستگی‌های مختلف، اعم از فکری، سیاسی یا اجتماعی به کلی‌ترین معنای آن حفظ کند، چرا جوامع بشری نمی‌توانند میهن پرستی خود را با کثرت موارد مختلف حفظ کنند.
خانه یک جزء اجتماعی کوچک با قوانین و مقررات محدود، الزامات کمتر و فضایی کم است و پایه گذار، خانه بزرگتر، یعنی وطن و جوامع ملی با وابستگی‌های فکری، ادیان گوناگون، فرقه‌های مختلف، چندگانه یافت می‌شود.
خانم ها و آقایان محترم.
همه ادیان آسمانی نشان رحمت، امنیت، صلح، عدالت، عشق، برادری و همکاری دارند، درست است؟
من به عنوان یک مسلمان در قرآنم این آیات را می‌خوانم:
ای مردم، ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدیم و شما را قوم و قبیله قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا گرامی ترین شما نزد خدا با تقواترین شماست، همانا خداوند همه چیز است. دانا و آگاه (حجرات-13).
مؤمنان برادرند، پس میان برادران خود صلح ایجاد کنید و از خدا پروا کنید باشد که مشمول رحمت شوید (حجرات/10)
و در نیکی و پرهیزگاری همکاری کنید و در گناه و تجاوز همکاری نکنید و از خدا بترسید که خداوند سخت کیفر است (مائده-2).
ده‌ها آیات قرآنی و متون دینی از جمله فرموده امام علی علیه السلام: (مردم دو قسم هستند، یا برادر دینی یا همتای انسانی) وجود دارد که خواهان برپایی جامعه انسانی عالی‌اند. اصول محافل جامعه بشری خواهان برادری، عدالت، محبت، اخلاق و همزیستی است.
از مهمترین پایه های بودیسم، هندوئیسم، شینتوئیسم، کنفوسیوس، دائوئیسم و سایر ادیان دعوت به این ارزش‌هاست. به همین ترتیب، همه مکاتب پوزیتیویستی، و دموکراسی، لیبرالیسم و غیره همه را به این ارزش‌ها فرا می‌خوانند، اما به زبان و به شیوه‌ای متناسب با فرهنگ جوامع بشری معاصر.
عبارات ما گوناگون است.
هرکس به زبانی صفت حمد تو گوید
خانم ها و آقایان فرهیختگان عزیز
اجازه بدهید به چالشی را که در عصر حاضر با آن روبرو هستیم اشاره کنم. این چه مشکلی است که ما را به جایگاهی که هستیم رسانده است، دشمنی‌ها، درگیری‌‌ها، جنگ‌ها، حذف دیگران، نشناختن دیگری و صرف هزاران میلیارد دلار برای جنگ و ویرانی، و همانطور که دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق ایالات متحده اشاره کرد، مصرف هفت هزار میلیارد دلار در جنگ‌های خاورمیانه، به گونه‌‌ای که اگر جهان نسبت کمی را در راه گفت و گو برای تقویت اصول همزیستی در پرتو کثرت گرایی فرهنگی هزینه می‌کردیم، و احترام به وابستگی‌های گوناگون به دست آورد، تا جوامع ما پر از مواهب فکری، اخلاقی، ومعنوی، و به طور کلی بشردوستانه.
که در قرآن کریم آمده است؛
و اگر مردم شهرها ایمان می‌آوردند وتقوا به خرج می‌دادند برکات آسمان و زمین را برایشان می‌گشودیم، ولی دروغ می‌گفتند و ما آنها را به آنچه به دست می‌آوردند گرفتیم (اعراف-96).
مشکل را ابتدا در فهم متون دینی و غیر دینی و عدم جدیت در به کارگیری آنها می‌بینیم. یعنی وقتی برخی به تفسیر متون می‌رسند. تفاوت در اظهارات آنها و افزایش اختلاف آنها بروز می‌کرد.
موضوع دوم، کاربرد و ترجمه کامل این نظریه‌ها و مبانی انسانی برگرفته از وحی و عقل است، نه در بین عموم مردم، بلکه در سطح رهبران معنوی و نخبگان فرهنگی و فکری نیز چنین است.
قرآن کریم در اختلاف با مدعیان به این نکته اشاره کرده و می‌فرماید:
ای کسانی که ایمان آورده اید چرا چیزی را می‌گویید که انجام نمی دهید
نزد خداوند منفورتر است که آنچه را انجام نمی دهید بگویید (صفاء 2 و 3).
به همین دلیل است که ما از وابستگی‌ها و چند فرهنگی ملت‌ها، امت‌ها، صحبت می‌کنیم و آنها را مایه تفرقه، افراط گرایی، استکبار، تعرض به آزادی دیگران و غارت حقوق آنها می‌دانیم. (هر کدام آتش را به سمت خرج خود می‌کشاند.)
این عناوین به افتخاراتی تبدیل شده‌اند که بدون توجه به مضمون و روح آنها، آنها را گرامی می‌داریم تا به جای ریختن سموم مهلک، از آنها برای تغذیه ما استفاده کنند. پیام انبیا و مصلحان چیزی جز اهتمام به پروژه انسانی و کرامت انسانی نیست. در مورد نقش همه انبیا و مصلحان در قرآن کریم این آیه شریفه آمده است« و ما در هر امتی پیامبری فرستادیم تا خدا را بپرستند و از ستمگران دوری کنند، زیرا برخی از آنان توسط خدا هدایت شدند و در میان آنان گمراهانی بودند، پس در زمین سیر کنید و ببینید عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بوده است. نحل-36).»
در خاتمه با اشاره به اهمیت نشر فرهنگ همزیستی نقش دانشگاه‌های جهانی را باید جدی گرفت. امروزه ما در دانشگاه بین المللی ادیان بدنبال تثبیت این فرهنگ همه گیر هستیم تا زمینه را برای عدالت جهانی گسترش دهیم، همکاری ما با ده‌ها دانشگاه دنیا جهت تحقق این هدف والاست، همه انسان‌ها حق زندگی مسالمت آمیز در کنار یکدیگر دارند و از هیچ فرد وسلطه‌‌ای پذیرفته نیست که به حقوق طبیعی انسان‌ها که همانا، اندیشه وکردار نیک و همزیستی،تعدی کند.
