فرقه‌های تشیع

دوره دکتری تخصصی در رشته فرق تشیع یک دوره کامل آموزشی مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری است که به موضوع فرق مذاهب شیعه یعنی مذاهب امامیه، زیدیه، اسماعیلیه، کیسانیه، واقفیه، غلات، شیخیه، اهل حق، نصیریه و علویان می‌پردازد.

تاریخ اسلام را بدون مطالعه و درک فرقه‌ها و جریان‌های مهم و تأثیرگذار آن نمی‌توان به‌خوبی شناخت. بررسی وضعیت فرقه‌های گوناگون اسلامی به‌ویژه شیعه، یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام است. نضج‌گیری نحله‌ها و فرقه‌های گوناگون در تاریخ اسلام، معلول فرایند عوامل گوناگونی چون گسترش جهان اسلام، ورود باورهای مذاهب و ادیان دیگر، ترجمه آثار فلسفی یونان و درگیری‌ها، جناح‌بندی‌ها و بلوک‌بندی قدرت است. واقفیه، غالت، زیدیه و اسماعیلیه مهمترین این فرقه‌ها به‌شمار می‌آیند.

مهمترین اهداف این دوره عبارت است از:

1. پرورش و آموزش دانشوران و محققان صاحب‌نظر در ابعاد مختلف فرق و مذاهب شیعه؛
2. تأمین کادر علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در زمینة فرق و مذاهب شیعه؛
3. پیریزی زمینة تأسیس رشته‌های تخصصی فرق و مذاهب شیعه در مقطع دکتری؛
4. تربیت نیروی انسانی آگاه به فرق و مذاهب شیعه در جهت برقراری ارتباط و گفت‌وگو با اندیشمندان و پیروان آنها
5. تربیت نیروی انسانی آگاه به فرق و مذاهب شیعه به‌منظور حضور در مراکز و سازمان‌های فرهنگی، علمی و تبلیغی

داخل و خارج کشور

شناخت علمی، حق‌طلبانه و آزاداندیشانه و در عین حال همدلانه و نقادانة دیگر مذاهب، هم ما را با گسترة دین و تأثیر و

نفوذ آن در زندگی بشر آشنا می‌کند و هم ابزارهای مقابله با معنویت‌گریزی و ایمان‌ستیزی را که آفت دوران ماست، در

اختیار می‌نهد و راهی برای همکاری همة متألهان در دفع و رفع الحاد فراهم می‌آورد.

داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن برای همه داوطلبان و یا داشتن سه سطح حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی برای تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک را باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد، در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع داوطلب تحصیل در رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. اما داوطلبان ایرانی با شرکت در آزمون غیرمتمرکز (آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه علمی) مرحله احراز صلاحیت علمی را خواهند گذراند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره دکتری فرقه‌های تشیع چهار سال است که در صورت ضرورت و با پیشنهاد استاد راهنما و تایید گروه تا دو ترم هم قابل افزایش است. دانشجویان باید در مدت مذکور پایان نامه خود را بگذرانند و از آن دفاع نمایند.

برنامه دکتری «فرقه‌های تشیع» شامل 36 واحد مؤثر درسی است که 18 واحد دروس تخصصی و 18 واحد نیز پایان‌نامه و 6 واحد دروس اجباری است.

همچنین دروسی مانند «تاریخ دولت ها و قیام های شیعی»، «بررسی تطبیقی منابع تفکر در فرق شیعه»، «جریانات و تحولات فکری معاصر در فرق شیعه» و «جریان شناسی اصحاب ائمه» جزو دروس تخصصی است.