تاریخ تشیع اثنی عشری

رشته دکتری تخصصی «تاریخ تشیع اثنی عشری» یک دوره کامل آموزش تخصصی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که یکی از شاخه‌های رشته تاریخ محسوب شده و در آن به آموزش و بررسی رخدادها، اندیشه‌ها و دیگر ابعاد تاریخ تشیع اثنی عشری (امامی) پرداخته می‌شود. شناخت و تحلیل چگونگی پیدایش و گسترش تشیع اثنی عشری و رخدادهای گوناگون مرتبط با شیعیان اثنی عشری در این رشته محوریت دارد. همچنین تعاملات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شیعیان اثنی عشری با پیروان دیگر فرق و مذاهب اسلامی و نیز با دیگر ادیان مورد بررسی قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه این تاریخ با مباحث کلامی، فقهی، اصولی و … عجین شده است و در برخی دوره‌های نظریات خاص هر کدام از این گروه بر تاریخ و تحولات اجتماعی شیعه اثنی عشری تاثیر گذار بوده است در مواقع خاص به این موارد نیز پرداخته شده است. بنابراین هدف از برگزاری این رشته تحلیل و بررسی همه ابعاد تاریخی شیعه اثنی عشری با تکیه بر مهمترین منابع تاریخی است.

دانش آموختگان این رشته می‌توانند علاوه بر تدریس در مراکز علمی به پژوهش در زمینه مسائل پیرامون تشیع اثنی عشری بپردازند. همچنین آنها قادر به پاسخگویی به شبهات مطرح شده در خصوص پیشینه تاریخی تشیع اثنی عشری می‌شوند و می‌توانند وجهه‌ی حقیقی تاریخی و فکری تشیع اثنی عشری را به جهان نشان دهند.

داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن برای همه داوطلبان و یا داشتن سه سطح حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی برای تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک را باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد، در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع داوطلب تحصیل در رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. اما داوطلبان ایرانی با شرکت در آزمون غیرمتمرکز (آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه علمی) مرحله احراز صلاحیت علمی را خواهند گذراند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره دکتری «تاریخ تشیع اثنی عشری» ۴ سال و برابر ۸ نیم سال تحصیلی است که ۴ نیم‌سال آن برای آموزش، یک نیم‌سال برای گذراندن آزمون جامع و سه نیم سال آن برای نگارش رساله دکتری می‌باشد. برنامه دکتری «تاریخ تشیع اثنی عشری» شامل 42 واحد درسی است که 18 واحد آن اصلی، و 18 واحد پایان نامه و 6 واحد جبرانی است.

دروسی همچون «بررسی و تحلیل تاریخ سیاسی شیعیان اثنی‌عشری»، «بررسی و تحلیل تاریخ اجتماعی شیعیان اثنی‌عشری»، «تاریخ اندیشه‌های کلامی شیعیان اثنی‌عشری»، «بررسی و نقد دیدگاه‌های مستشرقان درباره تشیع اثنی‌عشری»، «سیر تاریخی دیدگاه های مذاهب اسلامی درباره تشیع اثنی عشری» و «فلسفه تاریخ و روش شناسی مطالعات تاریخی» بعنوان دروس اصلی در این رشته تدریس می‌شوند.