دین پژوهی

رشته دکتری تخصصی «دین پژوهی» یک دوره کامل آموزش تخصصی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که در آن به بررسی دین از ابعاد انسانشناختی، پدیدارشناختی، روانشناختی، جامعه‌شناختی، الهیاتی و فلسفه دین پرداخته می‌شود. امروزه پژوهش‌های پیرامون حوزه دین پژوهی یکی از پر جاذبه‌ترین شاخه‌های مطالعاتی است که بسیاری از پژوهشگران را به خود جذب کرده است. از آنجا که ادیان دارای ابعاد مختلف می‌باشند در مطالعه یک دین همواره باید توجه داشت که از چه زاویه و با چه رویکردی به دین نگریسته می‌شود. دین را می‌توان کل نگرانه و جزء نگرانه بررسی کرد. سوالات مختلفی که در عرصه های مختلف اندیشه دینی مطرح شده، موجب پدید آمدن شاخه‌های مختلف علوم در حوزه دین شده است. عوامل مختلفی موجب تحول در مطالعات دینی شد که این تحولات، رشته های مختلفی را در دین پژوهی بوجود آورد. رشته هایی مانند روانشناسی دین، جامعه شناسی دین، تاریخ ادیان، دین شناسی تطبیقی، مردم شناسی، فلسفه دین، کلام جدید، پدیدار شناسی دین، ادبیات و هنر دینی، اسطوره شناسی دین، و معرفت شناسی دینی. در دوره دکتری دین پژوهی سعی می‌شود این رشته‌های مختلف در حوزه آموزشی و پژوهشی مورد بررسی قرار داده شود.

دانش آموختگان این رشته علاوه بر توانایی تدریس در مراکز علمی و آکادمیک می‌توانند در زمینه مسائل و موضوعات مختلف و متنوع دین پژوهی تحقیق و پژوهش کنند. همچنین آنها می‌توانند در مهیا نمودن زیرساخت‌های مهم در عرصه علوم انسانی به منظور بومی سازی و تطبیق و بازخوانی با حوزه های اسلامی و شیعه منشا اثر باشند.

داشتن مدرک کارشناسی‌ارشد یا معادل آن برای همه داوطلبان و یا داشتن سه سطح حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی برای تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک را باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. هر فردی که خارج از ایران تحصیل کرده باشد، در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه می‌تواند در این دوره تحصیل کند. در واقع داوطلب تحصیل در رشته دکتری باید صلاحیت علمی خود را به هر طریق ممکن به اعضای هیئت علمی گروه اثبات کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. اما داوطلبان ایرانی با شرکت در آزمون غیرمتمرکز (آزمون دو مرحله‌ای کتبی و مصاحبه علمی) مرحله احراز صلاحیت علمی را خواهند گذراند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره دکتری «دین پژوهی» ۴ سال و برابر ۸ نیم سال تحصیلی است که ۴ نیم‌سال آن برای آموزش، یک نیم‌سال برای گذراندن آزمون جامع و سه نیم سال آن برای نگارش رساله دکتری می‌باشد. دانشجویان در ترم اول دروس جبرانی و در ترم‌های بعدی واحدهای دروس تخصصی و اختیاری را می‌گذرانند. برنامه دکتری «دین پژوهی» شامل 48 واحد درسی است که 18 واحد آن اصلی، 12 واحد جبرانی و 18 واحد نیز پایان نامه است.

دروسی همچون «نگرش ها و نظریه ها درباره دین»، «هرمنوتیک دینی»، «دین و سلامت روانی»، «دین ،سکولاریزم و سکولاریزاسیون»، «سنخ‌شناسی تاریخی دین»، «ملاکهای ارزش داوری میان ادیان»، و «دین و عقلانیت» دروس اصلی‌اند.