از پایان نامه «موانع اخلاقی اجتماعی تقریب» دفاع شد
به گزارش گروه تأمین اخبار و اطلاعات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این جلسه دانشجو راضیه علی اکبری از پایاننامه خود با موضوع «موانع اخلاقی اجتماعی تقریب» دفاع کرد. حجت الاسلام و المسلمین دکتر شریعتمداری استاد راهنمای پایاننامه و حجت الاسلام و المسلمین دکتر صادق نیا استاد مشاور بودند و حجت الاسلام و المسلمین دکتر مبلغی داوری این اثر را بر عهده داشت.
حجت الاسلام و المسلمین مبلغی بیان داشت: این رساله از جهت اینکه وارد یک بحث تقریبی شده است جای تقدیر و تشویق دارد زیرا ورود به این قبیل موضوعات یک جسارت و آگاهی خوبی را می‌خواهد.
وی ادامه داد: اما از حیث استفاده از ابزار تفکیک و ارائه یک بحث شفاف باید بیشتر و بهتر عمل می‌شد زیرا تفکیک‌هایی که لازم بود انجام شود، انجام نشده است یا شفاف سازی خوبی در برخی از بخش‌ها صورت نگرفته است به عنوان نمونه بحث تبرّی مطرح شده و یا بحث لعن و سبّ مطرح شده است، ولی می‌بایست مرز میان سبّ و لعن از هم جدا می‌شد و یا اینکه مشخص می‌شد که منظور از تبرّی چیست؟ همچنین بیان شده که در ایران ناصبی وجود ندارد درحالیکه این مطلب درست نیست.
وی تصریح کرد: در برخی از بخش‌ها می‌بایست استدلال‌ها دقیق‌تر صورت می‌گرفت همچنین که اغلاط تایپی نیز در رساله وجود دارد و یا اینکه رساله یک راهکار جدی را برای از بین بردن موانع تقریب بیان نکرده است.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مبلغی تأکید کرد: این رساله محاسنی نیز دارد از جمله اینکه ورود در یک بحث تقریبی به خصوص با نگاه چالش‌های اجتماعی بسیار خوب است، همچنین فصل‌بندی‌ها به خوبی صورت گرفته است و تتبع نیز مناسب است. ایجاد ترتیب در استفاده از منابع و صاحبان نظر خوب است و کوتاهی سخن و در عین حال افاده مطلب از دیگر محاسن این رساله است.
سپس راضیه علی اکبری بیان داشت: در مورد اینکه بیان شده که ناصبی وجود ندارد، باید گفت که محدوده تحقیق من قم و تهران و سیستان بوده است که در این مناطق ناصبی وجود نداشت.
همچنین حجت الاسلام و المسلمین دکتر صادق نیا نیز عنوان کرد: این رساله به دلیل اینکه کار به صورت میدانی صورت گرفته است، بسیار مشکل بوده و تلاش زیادی برای انجام آن صورت گرفته است و کیفیت کار دانشجو هم خوب بوده است درحالیکه می‌توانست مفاهیم در فصل دوم بهتر و بیشتر توضیح داده شود.
حجت الاسلام و المسلمین شریعتمداری نیز در پایان اظهار داشت: بنده فقط از زحمات دانشجو و استاد داور که نوع داوری ایشان روش تعلیمی دارد، تشکر می‌نمایم.
در ذیل چکیده این پایاننامه ارائه می‌گردد.
چکیده:
پایاننامه حاضر با عنوان «موانع اخلاقی اجتماعی تقریب» در نظر دارد به تقریب، نه نگاهی صرفا فقهی کلامی، بلکه نگاهی اخلاقی اجتماعی داشته باشد، تا از این طریق بتواند موانع عملی تقریب را از میان بردارد؛ زیرا به نظر نگارنده تنها مانع قابل رفع میان مذاهب، عدم رعایت اخلاق اسلامی است. از اینرو، اگر حساب اختلافات عقیدتی را بتوان از حساب حقوق اجتماعی آنان جدا کرد، اختلافات مذهبی مانع رعایت اخلاق اجتماعی مسلمانان نخواهد شد. این تحقیق به دنبال آن است که بیان کند پیروان همه مذاهب اسلامی به رغم تمام اختلافات و تفاوتهایی که در نگرشهای مذهبی خویش دارند، در عین حال میتوانند بر طبق معیارهای اخلاقی مشترک، که رسول گرامی اسلام (ص) به ارمغان آورده و برای تکمیل آن مبعوث گشته است، به تقریب دست یابند.
برای رسیدن به این منظور، بخشی از مطالب رساله با روش کتابخانهای و مراجعهی مستقیم به منابع معتبر شیعه و سنی گردآوری شده و بخش دیگر آن، با روش میدانی و از طریق مصاحبه و گفتگوی حضوری با صاحبنظران برجسته شیعی و سنی در عرصهی تقریب انجام گرفته است. نکته قابل توجه در تمام مصاحبهها این است که آنان همه متفقاند: مهمترین موانعی که تقریب را با مشکل مواجه ساخته و میسازد، عدم رعایت اخلاق اجتماعی میان مسلمانان بوده و هست و ریشهی آن را میتوان در سه پدیدهی غیر اخلاقی «تعصب»، «نسبتهای ناروا» و «اهانت به مقدسات یکدیگر» جستجو کرد.
مباحث پایانی رساله، گویای این مطلب است که اگر پیروان مذاهب اسلامی، یکدیگر را به رسمیت شناخته، با احترام متقابل به گفتگو بپردازند و از اصول اعتقادی یکدیگر آگاهی کامل یابند، به یقین با رفع تعصبات نابجای موجود، دست از نسبتهای ناروا و اهانت علیه مقدسات یکدیگر برخواهند داشت، بلکه دست کم میتوانند از شدت موانع اخلاقی اجتماعی تقریب بکاهند.
واژگان کلیدی: تقریب، موانع اخلاقی اجتماعی، تعصب، اهانت به مقدسات،تکفیر، سب و لعن.
