بررسی نسبت تبری و وحدت اسلامی و راهکارهای سازگاری میان آنها

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی در این جلسه که چهارشنبه 19 اسفند در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور حجت الاسلام و المسلمین ابوالحسن نواب و دکتر علی آقا نوری به عنوان اساتید راهنما، حجت‌الاسلام دکتر حسین رجبی و دکتر محمد هادی فلاح زاده، اساتید مشاور و  حجج ‌اسلام دکتر محمد حسن زمانی، دکتر حمید ملک ملکان و دکتر حمیدرضا شریعتمداری در جایگاه اساتید داور برگزار شد دانشجو راضیه علی اکبری از پایان نامه اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان نامه آمده است: ضرورت اتحاد و یکپارچگی امت اسلامی مسأله ای بدیهی است؛ اما تحقق آن، مستلزم گام هایی نظری و عملی، از جمله بازشناسی رابطه آن با دیگر مقوله­های دینی است؛ یکی از این مقوله ها که در قرآن و سنت بر آن تأکید شده، اصل تبری و تولی می باشد. اصل تبری از دشمنان اسلام و تولی نسبت به دوستان و پیروان آنها مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است. ولیکن مسئله تبری از لحاظ برخی مصداق هایش با چالش­هایی مواجه شده است که اگر به درستی تبیین نشود چه بسا امر مهم وحدت اسلامی را با مخاطره مواجه می کند. می توان گفت یکی از جدی­ترین موانع تحقق و تحکیم وحدت امت اسلامی، رویکرد افراطی بعضی از شیعیان نسبت به برخی مصادیق تبری می­باشد. شیعیانی که می­پندارند با وجود اصل تبری، وحدت اسلامی بی معنا بوده و شیعه­ی پای­بند به فریضه­ی تبری، نمی­تواند با دیگر مذاهب اسلامی همبستگی برقرار کند. در رساله­ی حاضرتلاش شده با روشِ «تحلیلی – توصیفی» و با هدف تبیین نفی تعارض میان تبری و وحدت امت اسلامی، به بررسی ارتباط و نسبت میان تبری و وحدت پرداخته، راهکارهایی در جهت ایجاد سازگاری میان آن دو ارائه کند. با بررسی مسئله­ی تبری و وحدت اسلامی و رابطه ی میان این دو، مشخص می­شود که نه تنها تعارضی میان پای­بندی به اصل تبری و تحقق همبستگی میان مسلمانان نیست، بلکه این دو مقوله در مواردی لازم و ملزوم یکدیگرند، به گونه ای که یکی از پیامدهای تبری، تحقق وحدت مسلمین در مقابل دشمنان اسلام به شمار می­رود. از این روست که اسلام در عین دعوت مسلمانان به یکپارچگی، آنها را به تبری و بیزاری از دشمنان دین نیز فرا خوانده است. البته در التزام به مقوله­ی تبری، ملاحظاتی وجود دارد که با رعایت آن، می­توان بیش از پیش به اهداف والای اسلام در این جهت دست یافت؛ ملاحظاتی مانند رعایت مراحل تبری، تفکیک نمودن مخالفت مذهبی از دشمن و معاند و ناصبی، پرهیز از لعن اسامی خاص و رعایت مقتضیات زمان در آشکار نمودن تبری. با رعایت این ملاحظات و به کارگیری برخی راهکارها که در این مجموعه بدان اشاره شده است، می توان میان تبری و وحدت سازگاری برقرار کرد.

کلمات کلیدی: شیعه، اهل سنت، وحدت اسلامی، تقریب مذاهب، تبری، لعن، سبّ، راهکارهای سازگاری میان تبری و وحدت اسلامی.