بازنمایی فرح و شادی در عرفان اسلامی از طریق رسانه های تصویری

نویسنده:
محمدباقر تورنگ
سطح:
دکتری

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو محمدباقر تورنگ با عنوان «بازنمایی فرح و شادی در عرفان اسلامی از طریق رسانه‌های تصویری»، حجت‌الاسلام دکتر امیر جوان‌آراسته به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام دکتر رضا الهی‌منش و دکتر احمد پهلوانیان به عنوان استادان مشاور و حجت‌الاسلام دکتر یوسف غضبانی، دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی و دکتر محسن حبیبی به عنوان استادان داور حضور داشتند.

 

در چکیده این رساله آمده است:

فرح عرفانی یکی از مفاهیم عرفان است که با توجه به جایگاه آن نقش مهمی در سیر عرفانی عملی از خلق تا خالق را دارد . در اصطلاح عرفا فرح به معناي شادي و لذتي است كه در اثر درك محبوب يا دفع مكروهي در قلب حاصل مي‌شود و اين حال ساحتی فراتر از لذت‌ها و حوائج بدني و دنيوي را در بر می‌گیرد. مفهوم فرح در قرآن و روايات با الفاظ متعددی بيان شده، که البته در بيشتر موارد از همان واژه فرح در معناي مطلق شادي استفاده شده است. در اندیشه اسلامی فرح امري نسبي است و ایجاد یا تقویت آن به چشم انداز مخاطبان و اهداف آدمیان در زندگي‌شان بستگي دارد. از این رو با نظر به مبانی اندیشه اسلامی، فرح در عرفان اسلامی به دو قسم ممدوح و مذموم تقسیم شده است. فرحی که محبوب دین و متعلق تلاش بندگان صالح حق تعالی است، با رضا که یک مقام عرفانی به شمار می‌رود، رابطه متقابل دارد. یکی از بسترهای مهم برای ایجاد فرح و رضا، استفاده از ظرفیت فراخ‌ قوه خیال و شناخت راه‌های تقویت و تعالی این قوه است. قوه خیالِ عارف این امکان را به وی می‌دهد که با عروج به ساحت‌های متعالی هستی و ارتقاء قوه خیال متصل خود در این ساحات متعالی(شامل خیال منفصل و مرتبه عقلانیت و تجرد تام)، فرح حقیقی را تجربه کند. این تجربه در ابعاد اخلاقی و زیبایی‌شناختی خود توسعه یافته و با توجه به نوای فطری آدمیان، راه استفاده از ظرفیت خیال در عالم رسانه را برای هنرمندان متعهد فراهم می‌سازد. از همین رو این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی بر آن است که نقش قوه خیال را در مجسم ساختن فرح عرفانی، فرحی که از زیبایی ایمان و رضا و اطاعت حضرت حق حاصل می‌شود را در رسانه‌های جمعی بررسی کند. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که  انعکاس این سیره تربیتی و تهذیبی با توجه به جایگاه و نقش قوه خیال در انسان در اثر رسانه‌ای، امری است که رسانه مطلوب برای انتقال فرح و شادی حقیقی را منجر می‌شود تا بدین طریق بستر تربیت معنوی و سلوک عرفانی را به ترتیب برای مخاطب عام و خاص خود تسهیل کند.