مبانی قانون طبیعی، نقش و جایگاه آن در اخلاق دینی
- نویسنده:
- ایوب افضلی
- سطح:
- کارشناسی ارشد
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشجو ایوب افضلی با عنوان «مبانی قانون طبیعی، نقش و جایگاه آن در اخلاق دینی» (بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبائی و جان فینیس)، دکتر فنایی به عنوان استاد راهنما و دکتر پورمحمدی به عنوان استاد داور حضور داشتند.
در چکیده این پایان‌نامه آمده است:
قانون طبیعی نظریه است در فلسفه اخلاق که دارای دو تقریر دینی و سکولار است. خوانش دینی این نظریه عهده دار تبیین سرشت توصیه های اخلاقی خداوند است خوانش دینی از قانون طبیعی دارای دو رویکرد حداقلی و حداکثری است. رویکرد حداقلی کارکرد قانون طبیعی را تبیین سرشت اخلاق دینی می‌داند و کشف همه احکام عملی قانون طبیعی یا بخشی از ان را در رجوع به متون تاریخی و نقلی ادیان می داند. رویکرد حداکثری افزون بر تبیین سرشت اخلاق دینی کشف همه احکام اخلاق دینی را از طریق قانون طبیعی ممکن می‌داند.
نظر علی طالقانی و جان فینیس دو متفکر دین و اخلاق در اسلام شیعی و مسیحیت کاتولیک‌اند. مبانی فلسفی و الاهیاتی آنان مستلزم خوانش حداکثری از نظریه دینی قانون طبیعی است. هواداران این خوانش بر آنند که اخلاق دینی دارای دو جنبه است:
1. جنبه کاربردی و عملی: از این حیث گوهر اخلاق دینی همان قانون طبیعی است و احکام کتاب مقدس و منابع نقلی (در مسیحیت و اسلام) انعکاس های تاریخی و فرهنگی از قانون جاودانه خداوند (قانون طبیعی) هستند.
2. جنبه معنوی: تعالیم اختصاصی دین در قلمرو اخلاق صرفاً مربوط به بینش های معنوی (مانند رابطه انسان و خدا، نقش اخلاق در سعادت) هستند.
این پژوهش در چهار فصل سامان یافته است. پس از مبادی نظری و تاریخی (در فصل اول)، نگارنده (در فصل دوم و سوم) مبانی فکری این دو اندیشمند را از چهار منظر الاهیات، انسان‌شناسی، معرفت شناسی و متافیزیک استخراج کرده است و نظریه اخلاق دینی آنها را به اقتضای این مبانی چهارگانه صورتبندی کرده است. فصل پایانی این رساله (فصل چهارم) به ارزیابی تفصیلی پی‌آمدهای معرفتی مبانی فینیس و طالقانی اختصاص یافته و به این نتیجه می‌رسد که مبانی این اندیشمندان از چهار منظر مذکور، به خوانش حداکثری از تقریر دینی قانون طبیعی منجر می‌شود. افزون بر این نگارنده بر سازواری مبانی این دو متفکر بسنده نکرده است و کوشیده است که به پاره‌ای از چالش های معرفت‌شناسانة خوانش حداکثری پاسخ دهد.