بررسی شیخیه آذربایجان و نقاط افتراق آن با شیخیه کرمان

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشجو مهدی بابایی با عنوان «بررسی شیخیه آذربایجان و نقاط افتراق آن با شیخیه کرمان»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی‌اکبر باقری به عنوان استاد راهنما، دکتر محمدرضا مصحفی به عنوان استاد مشاور و دکتر سید علی موسوی‌نژاد به عنوان استاد داور حضور داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

«شیخیه» نام گروهی است که در دویست سال اخیر با اظهار برخی آرا و نظرات خاص توسط شیخ احمد احسایی فصل جدیدی از کلام و حکمت و اعتقادات را در مکتب تشیع رقم زد. بعد از وی، جانشین او سید کاظم رشتی راه و روش شیخ را ادامه داد و بعد از سید نیز عده‌ای از شاگردان وی و شیخ ادعای جانشینی سید کاظم رشتی را نمودند. بعد از سید کاظم رشتی، اختلاف بر سر جانشینی او میان بزرگان شیخیۀ آذربایجان و شیخیۀ کرمان آغاز تفرقه و جدایی بین این دو شاخه بود و در مرحلۀ بعد، ادعای کشف و شهود و اظهار برخی دیدگاه‌های غلوآمیز و طرح نظرات خاص مثل: رکن رابع، معاد جسمانی (در قالب عالم هورقلیا)، علل اربعه خواندن ائمه علیهم‌السلام و… توسط شیخیۀ کرمان، از اختلافات درونی بود که در میان شیخیه به وجود آمد و در نهایت شاگردان مکتب شیخیه به گروه‌های خاندان محمدکریم خان کرمانی (کریمخانیه) در کرمان و خاندان ثقه‌الإسلام و حجت‌الإسلام و احقاقی‌ها در آذربایجان منشعب شدند. بنابراین مهم‌ترین شاخه‌های شیخیه را می‌توان در دو شاخۀ کرمان و آذربایجان خلاصه نمود. گرچه این دو دسته از طرفداران دیدگاه‌های شیخ و سید در موارد متعدد، اشتراکاتی با هم دارند لکن افتراقات مهمی نیز دارند که می‌توان از مهم‌ترین آن‌ها به مسئلۀ رکن رابع و اصول دین و هم‌چنین مراجعه به مراجع تقلید اشاره نمود. در حقیقت شیخیۀ آذربایجان با توجه به اتخاذ مواضع اصولی که دارند، بسیار نزدیک تر به شیعۀ امامیه می‌باشند و برخی مخترعات و بدعت‌های شاخۀ کرمان را قبول نمی‌کنند.