تأثیر نهج البلاغه بر اندیشه شیخ طوسی در مسئله اوصاف امام

به گزارش مرکز عالی اطلاع رسانی دانشگاه ادیان و مذاهب طیبه توکلی‌زاده دانشجوی رشته شیعه‌شناسی از دانشکده شیعه شناسی با دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «تأثیر نهج البلاغه بر اندیشه شیخ طوسی در مسئله اوصاف امام» از این دانشگاه فارغ التحصیل شد.

در این جلسه که چهارشنبه 3 اردیبهشت ماه در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدحسن نادم به عنوان استاد راهنما، حجت الاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جعفرطیاری، استاد مشاور و حجت الاسلام والمسلمین محمدمحسن مروجی‌طبسی در جایگاه استاد داور، به همراه نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی حضور داشتند.

در این دفاعیه که با حضور تعدادی از دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، استاد داور پس از گزارش دانشجو از پایان نامه، به نقد و ارزیابی آن پرداخت.

سپس دانشجو با توجه به انتقادات استاد داور و نیز توضیحات اساتید راهنما و مشاور از پایان نامه خود دفاع نمود و در نهایت بعد از شور اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی موفق به کسب امتیاز قبولی شد.

چکیده:

برجسته‌ترین اعتقاد شیعه و تمایز آن از دیگر فرق اسلامی، اعتقاد به اصل امامت است. چنان‌که برخی فرقه نگاران و مورخان، این مذهب را امامیه می‌نامند. امامت یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در جامعه اسلامی بوده و هست و متأسفانه به جای این‌که شمع فروزنده و حبل المتین اتحاد امت اسلامی باشد، عامل اصلی نزاع‌ها و کشمکش‌های فرقه ای گردیده است.

شیعه به پیروی از مکتب پیامبر و اهل بیت ایشان (علیهم السلام)، هر کس را شایسته خلافت و جانشینی پیامبر و رهبری امت نمی‌داند و طبق آموزه‌های معصومین، معتقد است که امام وخلیفه پیامبر(صلّی الله علیه و آله) باید واجد اوصاف و ویژگی‌هایی باشد وپایان نامه حاضر پایان نامه حاضر درصدد آن است ابتدا به جستجوی نظرات امیرالمومنین علی ابن‌ابی طالب (علیه السلام)، پیرامون این اوصاف در نهج البلاغه بنشیند و در ادامه دیدگاه شیخ طوسی(رحمه الله) را در این باب به رشته تحریر درآورد.

آن‌چه حاصل شد عبارتست از: نص: به اعتقاد شیعه تنها راه انتخاب امام، نص است. نص از جانب پیامبر(صلّی الله علیه و آله) یا امام قبلی؛ رسالت خطیر امام که ادامه دهنده مقام نبوت است، می‌طلبد امام به تعیین الهی برگزیده و تقویت شود تا افراد جامعه با دل و جان پذیرای سخن امام و رهبر جامعه خود باشند و مسیر صحیح را بپیمایند.

عصمت: امام معصوم است هم در فکر و اندیشه (عصمت علمی) و هم در فعل و قول (عصمت عملی) .

افضلیت: افضلیت امام از آن جهت معتبر است که امام و رهبر جامعه باید همیشه کامل‌ترین جامع‌ترین تا تصمیم را بگیرد. وظیفه سنگین امام اقتضا می‌کند که دایره علم او به حدی وسیع باشد که بتواند در اداره جامعه موفق باشد. وظیفه دیگر امام تربیت و تهذیب نفوس است که آن هم می‌طلبد امام به درون افراد علم داشته باشد.

واژه‌گان کلیدی: اوصاف، امام، نص،عصمت، افضلیت، نهج البلاغه، شیخ طوسی.