اخلاق دانشوری از دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام)

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب هادی اسماعیلی دانشجوی رشته مذاهب کلامی از دانشکده مذاهب اسلامی با دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «اخلاق دانشوری از دیدگاه اهل‌بیت (علیهم السلام) با تاکید بر سه صفت زهد علمی، تواضع عالمانه و ترویج و گسترش علم» از دانشگاه ادیان و مذاهب فارغ التحصیل شد.

در این جلسه که پنج شنبه 16 مرداد ماه در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدحسن اسلامی به عنوان استاد راهنما، استاد قاسم جوادی، مشاور و حجت الاسلام دکتر محمدرضا جباران در جایگاه استاد داور، به همراه نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی حضور داشتند.

در این جلسه که با حضور تعدادی از دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، استاد داور پس از گزارش دانشجو از پایان نامه، به نقد و ارزیابی آن پرداخت.

سپس دانشجو با توجه به انتقادات استاد داور و نیز توضیحات اساتید راهنما و مشاور از پایان نامه خود دفاع نمود و در نهایت بعد از شور اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی موفق به کسب امتیاز قبولی شد.

چکیده:

علم‌آموزی و فراگیری دانش یکی از مناسبات انسانی است که نقش مهمی ‌در سعادت آدمی‌ دارد و می‌تواند از منظر اخلاقی محل توجه واقع شود. در فرآیند علم‌آموزی افعالی از انسان صادر می‌شود که می‌توان در باب حسن و قبح یا درستی و نادرستی آنها سخن گفت. عالمان اخلاق و فلاسفه مسلمان و غیرمسلمان هر کدام دیدگاه‌های مختلفی در باب ملاک حسن و قبح و تشخیص نیک از بد ارائه کرده‌اند؛ ملاک‌هایی همچون سود و منفعت، لذت، وظیفه و تکلیف و فضیلت. از دیدگاه اسلام، آنچه یکی از اصلی‌ترین معیارهای اخلاقی بودن افعال و رفتار انسان را شکل می‌دهد نیت و انگیزه انسان است. نیت و انگیزه باید با فطرت و عقل هم‌سو باشد؛ چراکه عقل انسان می‌تواند حسن و قبح را تشخیص دهد و دین و شرع نیز راه را برای شناخت عقل روشن کرده، یافته‌های صحیح و درست آن را تأیید می‌کند. اخلاقی بودن، همه شئون و مناسبات انسانی را شامل می‌شود و پهنه اخلاق به وسعت وجود انسان، گسترش می‌یابد. علم‌آموزی و فراگیری دانش نیز می‌تواند از منظر اخلاقی بررسی شود. در این رساله می‌کوشیم معیارها و اصولی را که در اخلاقی شدن فرآیند دانش‌اندوزی نقش دارند از خلال سخنان گهربار اهل بیت علیهم السلام واکاوی کنیم. البته تأکید این پژوهش بر سه ویژگی زهد عالمانه، تواضع و ترویج علم است. بدین‌منظور پس از تبیین مفاهیم و طرح مقدمات، اخلاق دانشوری را تعریف می‌کنیم و در کنار آن به بایدها و نبایدهای اخلاقی عالمان و متعلمان می‌پردازیم. زهد عالمانه، تواضع عالمانه و نشر علم سه مؤلفه اساسی در شکل گرفتن زندگی عالمانه و اخلاق دانشوری است.

واژه‌گان کلیدی: اخلاق دانشوری، زهد علمی، تواضع، نشر علم، اهل بیت