دفاعیه پایان نامه: سیمای تشیع در سفرنامه های مستشرقان در عصر صفویه

در جلسه ای که صبح سه شنبه 18 مرداد ماه در سالن کنفرانس دانشگاه ادیان و مذاهب و با حضور اساتید راهنما، مشاور و داور، نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی و همچنین تعدادی از دیگر دانشجویان علاقه مند برگزار شد، پس از گزارش این دانشجو از پایان نامه، استاد داور به نقد و ارزیابی پایان نامه پرداخت. سپس دانشجو از پایان نامه خود با توجه به انتقادات استاد داور و نیز توضیحات اساتید راهنما و مشاور دفاع نمود و در نهایت بعد از شور اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی موفق به کسب امتیاز قبولی شد.

 چکیده پایان نامه:

درباره تشیع مطالب زیادی از سوی مستشرقان به رشته تحریر در آمده است. رساله حاضر در صدد است تا به نگاه مستشرقان نسبت به تشیع در عصر صفویه بپردازد و بدین سئوال پاسخ دهد که سیمای تشیع در سفرنامه مستشرقان عصر صفویه چگونه ترسیم شده است؟

در دوران صفویه تحولی در آشنائی غربیان با شیعه پدید می­­آید ـ در این دوران میان عثمانی و حکومت های غربی درگیری به وجود آمد، اتحادیه صلیبی تشکیل شد ـ با اعزام کشیش ها و هیئت های اعزامی (افرادی که کشیش نبودند ولی تعصب مسیحی گری داشتند) خود را به دولت صفوی نزدیک کردند ـ این افراد با حضور خود در ایران و با انگیزه تحریک شیعه علیه سنی سفرنامه­هائی را نوشتند که باعث آشنایی بیشتر غربیان با تشیع گردید، سفرنامه ها در دوران صفویه رشد قابل توجهی داشتند البته باید توجه داشت مطالعات و گزارشات این ها در این سفرنامه در دوران صفویه (و قبل از آن) به صورت میدانی (مشاهده افراد در محله ها بدون توجه به اعتقادات راستین شیعه «در کتاب ها و نزد علما») انجام می گرفت که حق مطلب ادا نمی­شد و در واقع اعتقادات مردم عامی و کوچه بازاری بود و این مشاهدات را به عنوان اعتقادات شیعه فرض کرده و سندسازی نموده اند و همین مشاهدات مبنای مطالعات و پژوهش ها و نظریه آنها قرار می گرفت.

این گونه آثار در این دوره علمی روشمند تلقی نمی شود اما در بررسی های علمی و تحقیقی جدید و معاصر بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.

در این رساله شش فصل و یک خاتمه (نتیجه­گیری) در نظر گرفته شده است در فصل اول چارچوب نظری تحقیق و کلیات بحث شده است. در فصل دوم سیمای تشیع در سفرنامه شاردن، در فصل سوم سیمای تشیع در سفرنامه پیترو دلاواله، در فصل چهارم سیمای تشیع در سفرنامه انگلبرت کمپفر، در فصل پنجم سیمای تشیع در سفرنامه ژان باپتیست تاورنیه و نهایتاً در فصل ششم به سیمای تشیع در سفرنامه آدام اولیاریوس پرداخته شده است.

 کلید واژه ها:

صفویه، سیمای تشیع، مستشرقان، سفرنامه شاردن، سفرنامه کمپفر، سفرنامه باپتیت، سفرنامه اولئاریوس و سفرنامه دلاواله.