بررسی تطبیقی اتحاد عرفانی در الهیات عرفانی یهود، مسیحیت و اسلام

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که صبح پنجشنبه 30 شهریور در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر مهدی لک‌زایی، استاد راهنما، دکتر مهدی دهقانی، استاد مشاور و دکتر الهی منش در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو علیرضا کدخدایی از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

اگر ادیان ابراهیمی را مجموعه‌ای مرکّب از گزاره‌های معرفت‌بخش درباره نظام هستی و سلسله‌جنبان آن یعنی خدای سبحان، و راه رسیدن به سعادت بشر بدانیم، مسلّما الهیات عرفانی ادیان یهود، مسیحیت و اسلام یکی از مهم‌ترین خوانش‌ها را از متون مقدّسِ خود در هر دو ناحیه گزاره‌های معرفتی و تفسیر سعادت بشر داشته است. وجه غالب این الهیات، نظام هستی را یگانه‌انگارانه می‌بیند و سعادت غایی را اتحاد با خدا تفسیر می‌کند. بنابراین الهی‌دانان در تمام این ادیان سعی دارند غایت دین را اتحاد عرفانی با خدا بدانند و در این راستا از آموزه‌های سنّت خویش، فلسفه‌های یونانی و به‌ویژه فلسفه نوافلاطونی بهره بگیرند. آموزه انسان کامل، حفظ حرمت شریعت از دیگر نکات مشترک آموزه‌های الهیات عرفانی این سه دین است.

به‌طور طبیعی در هر سه دین آموزه اتحاد عرفانی در بستر زمانی مشخص به‌سوی اتحاد حداکثری متمایل می‌شود. غایت کمال نیز در هر سه، معمولاً تفاسیر گریزگرایانه را برنمی‌تابد. این پژوهش برآنست با تأکید بر مقاله‌های سه تن از مهم‌ترین پژوهشگران حوزه الهیات عرفانی، موشه ایدل، برنارد مک‌گین، و مایکل سلز سه دین یهود، مسیحیت و اسلام، شباهت‌ها و تفاوت‌های این سه دین در آموزه اتحاد عرفانی را بررسی کند.

کلمات کلیدی: اتحاد عرفانی، دوقوت، فنا، هیتکاللوت، وحدت بی‌تمایز، روح واحد