سبّ و لعن در فرق اسلامی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که سه‌شنبه 24 بهمن 96 در سالن کنفرانس امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا ایمانی به‌عنوان استاد راهنما، و دکتر علی آقانوری در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو ریحانه سادات هاشم‌آبادی از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

سب و لعن، از قبل از ظهور اسلام به‌کاربرده شده و پس از ظهور اسلام نیز توسط مسلمانان استعمال شده است. سب در لغت به معنای دشنام و سخن زشت و لعن به‌طورکلی به معنی دور و طرد کردن است؛ اگر از جانب خدا صادر شود، دوری از رحمت الهی را در بردارد و اگر از سوی مردم باشد، نفرین محسوب می‌شود.

با مراجعه به قرآن و روایات، سب عملی ناپسند و حرام به شمار می‌آید، اما لعن در قرآن و روایات معصومین (علیهم‌السلام) بارها و بارها استعمال شده؛ که گاه شامل گروه‌ها و گاه شامل افراد خاص بوده است. با مراجعه به کتب تاریخی، روشن می‌شود که لعن عملی رایج میان صحابه و حتی خلفا ثلاثه، بوده است و بعد از آن‌ها، معاویه لعن علنی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (علیهم‌السلام) را بر منابر، در سراسر بلاد اسلامی پایه‌گذاری کرد.

پس از امویان خلفای اسلامی برای رسیدن به اهداف سیاسی خود، گاه امر به لعن دیگر مذاهب نموده و گاه دستور لعن را منتفی اعلام می‌کردند. رهبران مذاهب اسلامی و طرفداران آن‌ها نیز در مقاطع مختلف یکدیگر را مورد سب و اهانت قرار داده‌اند. وقتی به سیرهٔ پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله)، خلفای ثلاثه و صحابه مراجعه می‌کنیم؛ هرگز حکم به تکفیر، تفسیق، تعزیر، اعدام و قتل لعنت کننده دیده نمی‌شود. باوجوداینکه ملاک صدور احکام نزد اهل سنت، قرآن، کلام و سیره پیامبر اکرم، سیره خلفا و صحابه است، اما ازنظر اکثر علمای اهل سنت در چهار فرقهٔ اصلی فقهی، حکم لاعن، کفر و قتل است؛ به‌ویژه اگر صحابه مورد لعن، شیخین باشند. در مقابل، ازنظر اکثر علمای جهان تشیع، با ملاک قرار دادن قرآن، کلام و سیره معصومین، هرگونه اهانت به مقدسات سایر مذاهب اسلامی حرام اعلام‌شده است.

کلمات کلیدی: سب، لعن، فرق