بازتاب آموزه های اناجیل در مثنوی مولوی

نویسنده:
حمید بیگدلی
سطح:
کارشناسی ارشد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه ادیان و مذاهب، در جلسه دفاعیه‌ای که دوشنبه 7 اسفند 96 در سالن کنفرانس شهید بهشتی دانشگاه ادیان و مذاهب با حضور دکتر محمدرضا یوسفی به‌عنوان استاد راهنما، دکتر مهراب صادق نیا، استاد مشاور و دکتر رقیه ابراهیمی در جایگاه استاد داور برگزار شد دانشجو حمید بیگدلی از پایان‌نامه‌اش دفاع کرد.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

مسیحیت یکی از ادیان بزرگ ابراهیمی است که پیش از اسلام در ایران گسترش‌یافته است. ویژگی‌های درون‌مایهٔ انجیل، به‌ویژه، به‌گونه‌ای بوده است که در ادبیات اسلامی، به‌ویژه عرفان اسلامی، کارکرد چشم‌گیری یافته است. به‌گونه‌ای که هر یک از عارفان اسلامی، به‌گونه‌ای که هریک از عارفان اسلامی، به‌گونه‌ای از آن بهره برده‌اند. در میان عارفان، مولانا جلال‌الدین بلخی، یکی از بزرگ‌ترین عارفان اسلامی است که از آموزه‌های انجیل بهره برد. و آن‌ها را در مثنوی خویش بکار برده است. در این پژوهش نشان داده‌ام که بهره‌گیری مولانا از انجیل را به شیوه چشم‌گیر می‌توانیم دسته‌بندی کنیم که هرچند گاهی باهم، هم‌پوشانی دارد اما نمی‌توان دو شیوهٔ جدا از هم نامید. نخست کارکرد تمثیلی-داستانی است در این شیوه مولانا بخش‌های از انجیل و سرگذشت را در چارچوب داستان آورده است و در میانشان آموزه‌های نگرهٔ خویش را نمایانده و گسترانیده است. این داستان‌ها بخشی برگرفته از انجیل‌اند و بخشی خاستگاه غیر انجیلی و چرب ساختگی دارد. در بخش دوم مولانا کارکرد نمادی-اصطلاحی به آموزه‌های انجیل داده است. در این شیوهٔ یکی از شخصیت‌ها یا اصطلاحات انجیل را در یک یا دو بیت به شیوهٔ نمادی به‌کاربرده است و به یاری این اصطلاحات نمادی، چهره و آموزه‌ای از انجیل را نمایانده که بیش‌تر با آموزه‌های اسلامی و عرفان اسلامی هم‌خوان است تا درون‌مایه انجیل.

کلمات کلیدی: انجیل، مسیحیت، عرفان اسلامی، کارکرد نمادی، کارکرد تمثیلی