آسیب شناسی مطالعات معاصر عاشورا از پهلوی اول تا انقلاب اسلامی

نویسنده:
سید محمد حسینی
سطح:
دکتری

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو سید محمد حسینی با عنوان «آسیب‌شناسی مطالعات معاصر عاشورا از پهلوی اول تا انقلاب اسلامی»، دکتر صفری فروشانی به عنوان استاد راهنما، دکتر آقانوری به عنوان استاد مشاور و حجج اسلام دکتر شریعتمداری،‌دکتر مطهری و آقای دکتر واسعی به عنوان استادان داور حضور داشتند.

این جلسه دفاعیه روز شنبه ششم مرداد 1397 در سالن کنفرانس امام موسی صدر برگزار شد.

در چکیده این رساله آمده است:

واقعه عاشورا به دلیل اهمیت سیاسی و مذهبی‌اش همیشه موردتوجه گروه‌های مختلف فکری و اجتماعی درادوار گذشتهازجمله تاریخ ایران در دوره پهلوی اعم از سنتی اندیشان دینی و غیردینی، روشنفکری دینی، غیردینیبوده و ازاین‌روخوانش هایمختلفی از آن برجای‌مانده است. ماهیت چند بعدی قیام عاشورا و اهتمام به بزرگداشت مقام الهی، معنوی و مظلومیت امام حسین) علیه‌السلام) و پالایش برخی باورها از آثار برجای مانده، سبب ظهور مطالعات متعددیبویژه در این دوره شده است. به دلیل تنوعمبانی و روش این جریان ها در برخورد با مقوله عاشورا و ابنتای بر عقل، نقل تاریخی، پیش دانسته های کلامی و عقیدتی، استمرار عاشورا نگاری عصر قاجار وتأکید بر تحلیل های اجتماعی از عاشورا، به‌تدریجزمینه بروز آسیب‌های مختلف نقلی و تحلیلی را در پژوهش‌های بعدی فراهم آورده است.بر این اساس این مطالعات به دلیل کم‌دقتی در اصالت سند و یا متن و استناد به گزارش یا منبعضعیف تاریخی، غلبه پیشدانسته‌ها بر مطالعات و فاصله گرفتن از روش تاریخی و کم‌دقتی در به‌کارگیری عقل در گزینش اخبار، دچار آسیب های متنی، سندی و تحلیلی شده است.پیامد این آسیب ها بروز خرافات و جعلیات در تاریخ نویسی عاشورا و عاشورا نگاری با مبانی علوم سیاسی و اجتماعی بوده است.بر همین اساس برخی از فرهیختگان شیعی در پی دفع و رفع آسیب‌ها به بازخوانی و پالایش گزارش‌های این واقعه در ادوار گذشته پرداختند که گاه به نزاع جریان های مذهبی منجر شد. مسئله اصلی این پژوهش بررسی همین آسیب ها در مطالعاتعاشورایی دوره پهلوی بوده و تلاش بر آن خواهد بودتا با تکیه بر عوامل و یا فرآیندهای شناختی و اقدامات علمی به تبیین تناقضات تحلیلی و متنی که سبب انحراف، اختلال و یا ضعف ماهیتی و رویکردی این مطالعات شده است، بپردازد.