بررسی تطبیقی فناء فی الله در عرفان اسلامی و مکشه در مکتب ادویته ودانته با تأکید بر آراء ابن عربی و شنکره

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشجو حسن عبدی با عنوان «بررسی تطبیقی فناء فی الله در عرفان اسلامی و مکشه در مکتب ادویته ودانته با تأکید بر آراء ابن عربی و شنکره» دکتر رضا الهی‌منش به عنوان استاد راهنما، دکتر سید محمد روحانی به عنوان مشاور و دکتر محمدمهدی علیمردی به عنوان استاد داور حضور داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

در ميان مکاتب عرفان غيراسلامی، آموزه‌های مکتب ادويته ودانته با اصول و مبانی عرفان اسلامی تا حدودی قرابت دارد. در ميان آموزه‌های اين مکتب، آموزة «مُکشه» از ابعاد مختلفی به مقام «فنا فی الله» در عرفان اسلامی شباهت پيدا می‌کند. مطالعة تطبيقی ميان تبيين‌های ارائه شده در مکتب ادويته ودانته به ويژه از سوی شَنکَره دربارة مُکشه و تبيين محقّقان عرفان اسلامی به ويژه ابن‌عربی از مقام فنا فی الله می‌تواند به درک عميق‌تر از آموزة فنا فی الله کمک کند و ابعاد ناشناختة آن را بازنمايي کند. از اين رو اين که «چه وجوه اشتراک و چه وجوه تفاوتی ميان مقام «فنا فی الله» در عرفان اسلامی با تأکيد بر آراء محیی الدين ابن‌عربی و مقام «مُکشه» در مکتب ادويته ودانته با تأکيد بر آراء شَنکَره می‌توان يافت؟» دغدغة اصلی اين پژوهش است.

در اين تحقيق برای پاسخ به پرسش فوق، در مرحلة جمع‌آوری اطلاعات، از روش توصيفی استفاده شده است و سپس برای تجزيه و تحليل اطلاعات از روش تحليلی ـ مقايسه‌ای بهره گرفته شده است. بر اساس يافته‌های تحقيق به رغم وجود وجوه اشتراکی ميان دو مکتب دربارة فنا و مُکشه مانند وحدت شخصيّه بودن، تأکيد بر نقش معرفت، و ابزاری شمردن عمل، اين دو مکتب در تحليل نهايي از فنا فی الله و مُکشه تفاوت‌های اساسی با يک‌ديگر دارند که از جمله آنها می‌توان به اين موارد اشاره کرد: وجودی – معرفتی بودن مقام فنا در عرفان اسلامی و شهودی صرف بودن مُکشه در مکتب ادويته ودانته، تأکيد بر مبدء بودن حرکت حبّی برای فنا در عرفان اسلامی و مبدء بودن سَمساره برای مُکشه در مکتب ادويته ودانته، توجّه به نقش انسان کامل در فنا در عرفان اسلامی و عدم توجّه مکتب ادويته ودانته به نقش انسان کامل در مُکشه، پذيرش وجه خاصّ در عرفان اسلامی و ردّ آن در مکتب ادويته ودانته، اذعان به مرحلة بقا بعد الفنا در عرفان اسلامی و ردّ آن از سوی مکتب ادويته ودانته اشاره کرد.