بررسی و نقد دیدگاه آنجلیکا نویورت درباره بازتاب روایت های کتاب مقدس در قرآن

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو سید حامد علیزاده موسوی با عنوان «بررسی و نقد دیدگاه آنجلیکا نویورت درباره بازتاب روایت‌های کتاب مقدس در قرآن»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا و دکتر محمد اسکندرلو به عنوان استادان راهنما، دکتر محمدکاظم شاکر، دکتر حسن زمانی و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی انصاری‌پور به عنوان استادان داور حضور داشتند.

در چکیده این پایان‌نامه آمده است:

رابطه میان قرآن و کتاب مقدس از جمله موضوعاتی است که همواره مورد سؤال و توجه قرآن‌پژوهان و مستشرقان بوده و دیدگاه‌های متفاوتی را سبب شده است. برخی شبهه اقتباس و وام‌گیری قرآن از کتاب مقدس را مطرح کرده و برای اثبات دیدگاه خود به روش‌های مختلفی متوسل شده‌اند. این گروه با اشاره به شباهت‌های بسیار میان این دو کتاب و یا توجه به ریشه‌های سریانی و آرامی برخی واژگان قرآن سعی در اثبات دیدگاه خود دارند که توسط عالمان مسلمان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این میان رویکرد و دیدگاه جدیدی وجود دارد که ابهامات فراوانی را به همراه داشته و تفسیرهای گوناگونی اعم از مخالف و موافق با این دیدگاه به چشم می‌خورد. آنجلیکا نویورت از جمله طرفداران و یا به عبارتی مؤسسان این دیدگاه است که مقالات و کتاب‌های بسیاری در این باره به رشته تحریر در آورده است. وی همچنین در پروژه کورپس کورانیکوم به بررسی تطبیقی قرآن و کتاب مقدس با تأکید بر این دیدگاه پرداخته است. در این رساله سعی بر آن است دیدگاه آنجلیکا نویورت مورد بررسی قرار گیرد و به صورت مطالعه موردی تحلیل و واکاوی گردد. از دیدگاه نویورت روایت‌های کتاب مقدس در قرآن به صورت‌های گوناگونی بازتاب و نمود داشته است؛ گاه ایده، گاه مفاهیم الاهیاتی و گاه داستان‌های کتاب مقدس در قرآن بازتاب یافته است که تمام این نمودها و بازتاب‌ها ناشی از وجود فضای معرفتی است که قرآن در آن نازل شده است. نویورت این فضای معرفتی را دوره باستان متأخر نامیده است که بسیاری از روایات و معارف الاهیاتی و دینی عهد باستان را به میراث برده است و قرآن به عنوان مجموعه‌ای شفاهی و پویا با این سنت‌ها در ارتباط و تعامل بوده و به گفت‌وگو و مناظره با آن‌ها پرداخته است. این رساله افزون بر ارزیابی و نقد اصول و پیش‌فرض‌های نویورت، دیدگاه نهایی وی را به صورت مستقل مورد بررسی قرار داده است. با بررسی دیدگاه نویورت و واکاوی این دیدگاه به صورت مطالعه موردی می‌توان به این نتیجه دست یافت که دیدگاه وی بیشتر نشان از بازتاب و نقل روایت‌های کتاب مقدس در قرآن بدون اثرپذیری را دارد ولی در این میان، گفته‌ها و موارد اندکی را می‌توان یافت کرد که رنگ و بوی اثرپذیری به خود گرفته است که مورد نقد قرار گرفته است.