الهیات محیط زیست در اسلام (با تأکید بر آموزه انسان محوری)

نویسنده:
مسعود شاورانی
سطح:
دکتری

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو مسعود شاورانی با عنوان «الهیات محیط‌زیست در اسلام (با تأکید بر آموزه انسان‌محوری)»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن اسلامی به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر باقر طالبی دارابی و دکتر احمد عابدی سروستانی به عنوان استادان مشاور و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمیدرضا شریعتمداری، دکتر الله‌کرم کرمی‌پور و دکتر محمدحسن محمدی مظفر به عنوان استادان داور حضور داشتند.

 

در چکیده این رساله آمده است:

هم‌زمان با رشد و توسعه علم و تجربه‌گرایی از قرن پانزدهم میلادی در اروپا، بهره‌کشی و تخریب محیط‌زیست و منابع طبیعی نیز افزایش یافت. علم جدید و تجربه‌گرایی با تبیین علّی جهان و طبیعت، منکر ارزش معنوی و ذاتی جهان گردید. انسان جدید به اجزای طبیعت صرفاً به عنوان ابزار استفاده خود توجه می‌کرد و محور همه چیز را انسان می‌دانست. در مسیر توسعه علمی و فنی، ظهور کلان‌شهرها و افزایش سریع جمعیت بشری نیز عامل استفاده بیشتر از منابع طبیعی بود. علاوه بر این‌ها، ظهور فردگرایی خودپرستانه و سودجویانه، سرمایه‌داری مصرفی که بر مصرف‌گرایی تأکید داشت، بر تخریب محیط‌زیست اثر مضاعفی گذاشت. ادیان به عنوان سرچشمه الگوبرداری برای دین‌داران خود و عامل تأثیرگذاری در سبک زندگی آنان در حفظ محیط‌زیست نقش مهمی ایفا می‌کنند. در قرآن کریم آیاتی چون: خلافت، تسخیر، امانت و کرامت در باب انسان سخن گفته‌اند. هم‌چنین در آیات دیگری در هنگام توصیف انسان از نقاط ضعف وی سخن رفته و به سرزنش او پرداخته است. از سوی دیگر در منابع اسلامی شامل قرآن کریم و گفتار و رفتار پیامبر اسلام(ص)، و از همان زمان نخست پیدایش دین اسلام نسبت به جهان و موجودات آن توجه نشان داده است و از آن‌ها به عنوان مخلوقات و ساخته‌های خداوند بزرگ تجلیل گردیده است. هم‌چنین برخی آیات قرآن کریم بر ارزش ذاتی جهان هستی و اجزای گوناگون آن تأکید نموده است. اصول متعددی از قرآن کریم و روایات نبوی برداشت و استخراج می‌گردد که در راستای نگه‌داری و پاسداری از محیط‌زیست می‌باشند، هم‌چون: مالکیت مطلق الهی، پاکیزگی و تمیزی، عدالت، قسط، احسان، محبت، رحمت، منع اسراف، منع فساد و تباهی.