بررسی آثار و پیامدهای اعتقادی چالش یا سازش با نظام سلطه از منظر امامیه و سلفیه

در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو کامل جمالی فرد با عنوان «بررسی آثار و پیامدهای اعتقادی چالش یا سازش با نظام سلطه از منظر امامیه و سلفیه»، دکتر مرتضی شیرودی به عنوان استاد راهنما، دکتر علی‌رضا میرزایی و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی‌رضا ایمانی مقدم به عنوان استادان مشاور و حجج اسلام دکتر مهدی فرمانیان، دکتر مصطفی سلطانی و دکتر محمدباقر پورامینی به عنوان استادان داور حضور داشتند.

در چکیده این رساله آمده است:

از بدو خلقت تاکنون، برخی از کشورها یا نظام‌های سیاسی با معرفی و تحمیل خود به‌عنوان حاکم و کدخدا، به دنبال سلطه و سیطره بر دیگران بوده‌اند. عده‌ای با پذیرش این تفکر، رفته‌رفته از اعتقادات و مبانی خود فاصله گرفته و به سازش تن داده‌اند و گروهی دیگر، ضمن پای‌بندی به مبانی و ارزش‌های اعتقادی خود، حاکمیت قوانین الهی را برای تکامل بشر دنبال کرده‌اند و به چالش با نظام سلطه کشیده شده‌اند. نظام سلطه برای تثبیت حاکمیت جبارانه خود، به دنبال زوال و تضعیف مبانی اعتقادی نظام‌ها، مکاتب و مذاهب دیگر بوده است که این هدف، با اتخاذ روی‌کرد سازشی توسط مذاهبی چون اغلب سلفیه و اقل امامیه، محقق شده اما عده‌ای هم‌چون اغلب پیروان امامیه و اقل پیروان سلفیه، با پایبندی به اصول و ارزش‌های اعتقادی خویش در مقابل آن ایستادگی کرده‌اند. آثار و پیامدهای اعتقادی چالش و سازش امامیه و سلفیه با نظام سلطه، مسأله‌ای است که این رساله به دنبال بررسی آن است. بر پایه این مسأله، سؤال اصلی رساله را «سازش و چالش امامیه و سلفیه با نظام سلطه چه آثار و پیامدهای اعتقادی دارد؟» تشکیل می‌دهد.

پژوهش حاضر با روی‌کرد توصیفی ـ تحلیلی، به کمک منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه با برخی از صاحب‌نظران در این زمینه؛ آثار و پیامدهای اعتقادی مترتب بر چالش یا سازش امامیه و سلفیه با نظام سلطه را مورد بررسی قرار داده که بعد از تبیین کلیات و مفاهیم، ضمن بررسی اشتراکات و افتراقات میان‌اعتقادی امامیه و سلفیه در روی‌کرد چالشی و سازشی هر دو تفکر با نظام سلطه به پیامدهای چالش و سازش این دو تفکر با سلطه پرداخته؛ که تحکیم و تقویت مبانی فکری به‌عنوان مهم‌ترین پیامد اعتقادی چالش و تضعیف مبانی فکری و اعتقادی به‌عنوان پیامد سازش امامیه و سلفیه با نظام سلطه بیان شده است. نتیجه چالش؛ در اندیشه امامیه و برخی سلفی‌ها حاکمیت قانون الهی و نتیجه سازش هر دو تفکر با نظام سلطه؛ تفرقه، واگرایی، تکفیر و حاکمیت مکاتب سکولاری و اومانیستی خواهد بود.