مبانی سیر و سلوک عرفانی از منظر امام خمینی(ره)

جلسه دفاع رساله دکتری جناب آقای الیاس نجاری با عنوان «مبانی سیر و سلوک عرفانی از منظر امام خمینی(ره)» با حضور استاد راهنما جناب آقای دکتر امیر جوان‌آراسته و استاد مشاور جناب آقای دکتر علی‌اصغر نوروزی و اساتید داور جناب آقای دکتر رضا الهی‌منش، جناب آقای دکتر احسان جندقی و جناب آقای دکتر علی آقانوری برگزار شد.

چکیده رساله:

شیوه سلوک و اعمال سالکانه شخصیت¬های عرفانی، ریشه در مبانی و خاستگاه نظری او دارد. به‌جرئت می‌توان گفت امام خمینی (قدس سره) شخصیتی است تأثیرگذار در سیر تطور عرفان اسلامی و دارای مکتب و مشرب عرفانی متعالی و شامخ که توانستند عرفان ناب اسلامی را احیاء کرده و با بهره¬گیری از سیره علمی و عملی اولیای الهی (علیهم السلام) و با بهره‌مندی از قرآن کریم به عنوان «کتاب سیر و سلوک»، عرفان را از انزوا بیرون آورده و با تشکیل حکومت اسلامی، خویش را با همه عرفا متمایز سازند و از آن طریق انسان‌ها را به «صراط مستقیم» سوق دهند؛ لذا استخراج و بررسی و تحلیل «مبانی سیروسلوک عرفانی» آن عارف کامل از جهات مختلف حائز اهمیت بوده و ضروری است و در این رساله به این مسئله مهم و حیاتی پرداخته شده است.
   نویسنده در این پژوهش که به‌صورت توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است؛ مبانی سیر و سلوک عرفانی امام خمینی (قدس سره) را در چهار محور: «مبانی دین¬شناختی»، «مبانی خدا‌شناختی»، «مبانی جهان‌شناختی» و «مبانی انسان‌شناختی» مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که: طبق منظومه عرفانی امام (قدس سره) عرفان اسلامی که برگرفته از اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) و مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام) است دارای برنامه¬ای جامع و کامل برای سعادت دنیوی و اخروی انسانهاست و انسان عارف به‌عنوان «حقیقت واحدِ ذو مراتب» با پیروی از «انسان‌های کامل» به‌عنوان تنها هادیان طریق الی الله، می¬تواند با جمع بین «شریعت» و «طریقت» و «حقیقت» در تمام سفرهای عرفانی، «اعمال سالکانه» و تطهیر روح و با «سلوک خدامحورانه»، به‌سوی حضرت حق هجرت کرده و با طی مراتب به ‌غایت مقامات عرفانی یعنی «ولایت مطلقه» که همان «خلافت محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم)» و «ولایت علوی (علیه السلام)» است؛ واصل گردد. حضرت امام (قدس سره) این شیوه سلوک عرفانی را با تعبیر «سلوک ولایتى» طرح و تبیین کرده‌اند.