آرشیو / مراکز

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد؛

دانشجو: مهدی صالحی

استاد راهنما: دکتر محمد مسجدجامعی

استاد مشاور: دکتر مهراب صادق نیا

استاد داور: دکتر احمدرضا مفتاح

چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد؛

دانشجو: احمد مقری

استاد راهنما: دکتر مهراب صادق نیا

استاد مشاور: دکتر احمدرضا مفتاح

استاد داور: دکتر محمد مسجد جامعی

گفتگوی ادیان راهی است بسوی حقیقت دینی نهفته در تمام ادیان که بر نگاه شمول گرا استوار است. تحول و پیشرفت و تنوع فرهنگی که خصیصه روزگار ما است به رودررویی دینی و فرهنگی انجامیده و وضعیت امروز جهان و آینده را رقم می زند. 

در حال حاضر یکی از مسایلی که در دنیای غرب و جامعه سیاسی آمریکا بسیار مورد بررسی قرار گرفته است برنامه هسته ای ایران می باشد. هرچند در نگاه اولیه نمی توان آن را به عنوان مسئله ای دینی و یا بین الادیانی مورد توجه قرار داد اما با صدور فتوا از جانب مقام معظم رهبری و از طرف مقابل بحث های بوجود آمده در جوامع غربی و مخصوصا توسط شخص رییس جمهور آمریکا و در نتیجه آن سفر تعدادی از بزرگان مسیحی به ایران جهت تحقیق و بررسی این موضوع، خود می تواند موضوعی بین الادیانی در این رابطه بین اسلام و مسیحیت باشد.

در نگاه واتیکان، رستگاری تنها از طریق مسیح امکان پذیر است. در عین حال گناه، رستگاری را بر نمی‌تابد و از آنجا که روابط نامشروع خارج از ازدواج گناهانی بزرگ محسوب می‌شوند، همجنس بازی نیز به مثابه طرد عیسی مسیح و دوری از رستگاری است. این در حالی است که پاپ فرانسیس در مواضع اخیر خود بر همراهی با همجنس گرایان و لزوم گشودگی آغوش کلیسا نسبت به ایشان تاکید کرده و کلیسا را «خانه ای برای همگان» نامیده است.

دانشگاه ادیان و مذاهب با توجه به پیشینه پژوهشی و آکادمیک خود، گفت‌وگو بر مبنای شناخت ادیان دیگر و شناساندن اسلام را بدون قصد تبلیغ و تبشیر سرلوحه کار خود قرار داده است. کمتر هفته‌ای است که هیات‌های مختلف و پژوهشگران خارجی از سایر ادیان و مخصوصا مسیحیت از این دانشگاه بازدید نکنند. سید ابوالحسن نواب، رئیس و موسس این دانشگاه از ابتدای تاسیس مرکز گفت‌وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همواره عضو ثابت شورای سیاست‌گزاری گفت‌وگوی ادیان ایران بوده است و به نام دانشگاه ادیان و مذاهب یا نماینده جمهوری اسلامی ایران در سمینار‌های مختلف گفت‌وگوی ادیان علی الخصوص گفت‌وگوهای اسلام و مسیحیت شرکت کرده است. همچنین سفرهای غیر رسمی دانشجویان به کشور‌های مسیحی و انجام پروژه‌های تحقیقی در حوزه مطالعات اسلام و مسیحیت از دیگر فعالیت‌های این دانشگاه در حوزه گفت‌وگوهای اسلام و مسیحیت است.

موسسه گفت‌وگوی ادیان مجموعه‌ای متشکل از فعالان حوزه گفت‌وگوی بین دینی و دین پژوهی است. این مجموعه تشکیلات و سازماندهی مناسبی را تحت قالب موسسه‌ای غیر دولتی فراهم آورده تا به اهداف مشخص و معین خود در راستای گفت‌وگو، پژوهش و اطلاع رسانی در حوزه فعالیت‌های دینی و دین پژوهی دست یابد. تاسیس و مدیریت این موسسه با علی ابطحی، معاون رئیس جمهور پیشین ایران بوده است.

مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها تا اوایل سال ۸۴ زیرمجموعه وزارت خارجه بود ولی پس از آن به زیرمجموعه‌ای از سازمان فرهنگ و ارتباطات تبدیل شد. در دی‌ماه ۱۳۸۴ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دو دفتر ادیان و مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها را با نام جدید «مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌ها» ادغام کرد. این مرکز سرانجام در دی‌ماه ۱۳۸۶ با همه امکانات و نیروی انسانی در «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» ادغام گردید. در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران نیز روز ۳۰ شهریور «روز گفت‌وگوی تمدن‌ها» نامگذاری شده بود که در سال ۱۳۸۹ به دلیل «منقضی شدن زمان این مناسبت و نداشتن متولی خاص» از تقویم حذف شد.

پیش از تشکیل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در حدود 12 سازمان و نهاد گوناگون در ایران به فعالیت‌های فرهنگی مشغول بودند، اما در اواخر سال 1374 به منظور تمرکز امور گفت‌وگو و تبلیغات در خارج از کشور در قالب سازمان واحد، پس از طی مراحل مختلف قانونی و تأیید اساس‌نامه این سازمان از سوی مقام معظم رهبری، این سازمان به طور رسمی تشکیل شد و از آغاز سال 1375 (1996 م)، بودجه و اعتبارات لازم در اختیار آن قرار گرفت. پس از آن مقرر شد که بخش‌های فرهنگی وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و امور خارجه و همچنین مجمع‌های جهانی اهل بیت (ع) و تقریب مذاهب اسلامی با کلیه امکانات مالی، پرسنلی و تجهیزاتی به این سازمان واگذار گردد.

افراط گرایی دینی به شیوه «بوکوحرام»

25 دسامبر 2011، برای مسیحیان نیجریه روز شادی نبود. زیرا در آن روز، این کشور بر اثر سه انفجاربزرگ به خود لرزید که مهم‌ترینشان انفجاری در کلیسای کاتولیک «مادالا» در نزدیکی «ابوجا» پایتخت نیجریه بود؛ دیگری در نزدیکی کلیسایی در شهر «جوس» و سومی در نزدیکی مقر پلیس در شمال شرقی این کشور به وقوع پیوست. فقط این انفجارها درسالروز میلاد حضرت مسیح حدود 50 کشته بر جای گذاشت. فردای آن روز سه حمله تروریستی دیگر در این کشور منجر به کشته شدن ۲۷ تن و ۵۲ زخمی شد.

صرف نظر از انگیزه‌ها، چگونگی و نوع ایفای نقش دین؛ آنچه مسلم است اینکه قرن بیست و یکم شاهد بازیگری عنصر جدیدی به نام دین در کنار سایر عناصر نقش‌آفرین در تحولات بین‌المللی است. پاسخ به نیازهای معنوی و چاره‌اندیشی و مشارکت در حل معضلات و چالش‌های جامعه بشری، فرصت‌های ارزشمندی را در اختیار ادیان قرار داده است که هر یک از ادیان به تناسب توان و ظرفیت خویش می‌توانند در آن ایفای نقش نمایند. با این وجود، به نظر می‌رسد در میان ادیان زنده دنیا، اسلام و مسیحیت به دلیل ماهیت و رسالت جهانی، گستره انسانی و جغرافیایی، بازیگران اصلی تحولات این عرصه نوین در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی خواهند بود. لذا وجود روابط و گفت‌وگو میان اسلام و مسیحیت به عنوان رهبران جریان خداگرایی در مقابل جریان مادی‌گرایی، هم ضروری و هم اجتناب‌ناپذیر است. در میان مذاهب مسیحیت، کلیسای کاتولیک به رهبری پاپ به دلیل برخورداری از ساختار جهانی، رهبری و نظام سیاسی مذهبی واحد، از توانمندی بیشتری برخوردار است. به همین دلیل واتیکان همواره مهمترین مخاطب مسیحی برای کشورهای جهان از جمله کشورهای اسلامی بوده است.

پارلمان فرانسه در تاریخ 22 دسامبر با اکثریت آراء لایحه‌ای را تصویب کرد که بر اساس آن منکران «نسل کشی ارامنه در دوره حکومت ترکان عثمانی» مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرند. در این مصوبه، مجازاتی برابر با یک سال حبس به همراه  «45 هزار یورو» جریمه‌ نقدی برای منکران نسل‌کشی در نظر گرفته شده است. لازم الاجرا شدن این لایحه منوط به تصویب نهایی آن در سنای فرانسه خواهد بود.