واکاوي جايگاه فرهنگي و تمدني بقيع
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در جلسه دفاع از رساله دکتری دانشجو عمار ابوطالبی با عنوان «واکاوی جایگاه فرهنگی و تمدنی بقیع»، دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی به عنوان استاد راهنما، حجج اسلام دکتر حمیدرضا شریعمداری و دکتر حسین واثقی به عنوان استادان داور و دکتر منصور داداش‌نژاد، دکتر محمدحسن محمدی مظفر و دکتر علی آقانوری به عنوان استادان داور حضور داشتند.
در چکیده این رساله آمده است:
قبرستان بقیع از مهم‌ترین گنجینه‌های اسلامی است که مسلمانان در طول تاریخ نسبت به آن اهتمام و تعلق خاطر داشته‌اند. هرچند کتاب‌هایی در ارتباط با بقیع نگاشته شده اما هنوز زوایای زیادی از بقیع مجهول و مغفول باقی مانده است. پرسش اصلی این پژوهش، جایگاه فرهنگی و تمدنی بقیع از دوره زندگی پیامبر اعظم(ع) تا تخریب بقیع در سال 1344ق است. به عبارت دیگر بقیع در این دوره چه کارکرد فرهنگی و تمدنی داشته است؟ در این پژوهش با بررسی منابع مختلف حدیثی، فقهی، تاریخی، سفرنامه‌ها و اسناد تلاش شده جایگاه فرهنگی و تمدنی بقیع نزد مسلمانان توصیف و تحلیل شود؛ بنابراین روش کار توصیفی تحلیلی و چندرشته‌ای خواهد بود.
تکریم و بزرگ‌داشت اهل‌بیت(ع) و بزرگان مذاهب در طول تاریخ و نیز جایگاه آن در برخی آموزه‌های کلامی مانند توسل و تبرک، مصادیقی است که جایگاه رفیع بقیع در باورهای مسلمانان را نشان می‌دهد. جایگاه بقیع در رفتارشناسی مسلمانان در سه حوزه زیارت، دفن و عزاداری در بقیع قابل پیگیری است. قول به استحباب زیارت بقیع، مسیر زیارت و آداب خاص آن، نحوه تعامل مسلمانان با قبور، نوع رفتار زائران کنار قبور، نوع رفتار زائران نسبت به مدفونان بقیع، زیارت و حضور بانوان در بقیع و … همه از جایگاه بقیع در نوع رفتار مسلمانان در حوزه زیارت حکایت دارد. در بررسی رفتار مسلمانان در حوزه دفن در بقیع این موارد بررسی شده است: شیوه خاک‌سپاری در بقیع، گرایش به حمل جنازه از دیگر مناطق به بقیع، مشکلات شیعیان برای دفن در بقیع. عزاداری و روضه‌خوانی در بقیع نیز عمدتاً توسط ایرانیان در ماه محرم صورت پذیرفته است.
در بررسی حوزه تمدنی بقیع سخن از معماری و نهاد اداری بقیع دو مبحث عمده این حوزه است که نشان می‌دهد بقیع کارکردهای تمدنی قابل توجهی داشته است.
بررسی همه عناوین پیش‌گفته نه‌تنها جایگاه رفیع فرهنگی و تمدنی بقیع را در میان مسلمانان نشان می‌دهد بلکه حاکی از آن است که مسلمانان در طول تاریخ نسبت به بقعه اهل‌بیت(ع) بیشترین توجه و اهتمام را داشته‌اند.
