دفاع از پایان‌نامه غایت عقل در احادیث شیعه

با حضور تعدادی از اساتید و دانشجویان از پایان‌نامه کارشناسی ارشد با عنوان «غایت عقل در احادیث شیعه» در سالن شهید بهشتی دانشگاه دفاع شد.

به گزارش گروه تأمین اخبار و اطلاعات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این جلسه دانشجو زینب خادمی از پایان‌نامه خود با عنوان «غایت عقل در احادیث شیعه» دفاع کرد. حجت الاسلام و المسلمین ایمانی استاد راهنما و دکتر علی آل بوغبیش استاد مشاور این پایان‌نامه بودند و حجت الاسلام و المسلمین دکتر غفوری نژاد داوری این اثر را بر عهده داشت.

در ذیل چکیده این پایان‌نامه ارائه می‌گردد.

چکیده:

سراسر نظام عالم، بر حق آفریده شده لذا غایتمند است. تمام موجودات عالم در مسیر سیر به سوی غایت الغایات هستی است که به غایت و کمال خود می­رسند. حبّ الهی بالإصاله به موجود کامل و بالتبع به موجودات ناقص تعلق می­گیرد، لذا نه تنها غایت انسان بلکه غایت عالم، انسان کامل است. غایت واقعی و حقیقی انسان به عنوان اشرف مخلوقات عالم نیز باید در مسیر نظام غایی عالم تعریف شود و عدم انطباق غایت واقعی انسان بر غایت عالم محال است.

 وجه تمایز انسان از سایر موجودات و برتری آن از فرشتگان و به عبارتی انسانیت انسان به وجود نعمت الهی عقل است که در نهاد وی قرار داده شده. عقل، شریف­ترین و ارزشمندترین ساحت وجودی انسان است، لذا قطعاً غایت انسان رابطه تنگاتنگی با عقل او دارد.

عقل یک حقیقت طولی و تشکیکی است که هر مرتبه آن، غایت و کارکرد خاصی دارد. هر چه عقل تعالی بیشتری پیدا کند غایت­ها و کارکردهایش هم متعالی­تر می­شود و در پرتو عقل کامل غایت نهایی محقق می­شود. به موازات بحث عقل، بحث امامت و ولایت در روایات مطرح شده که دارای کارکردها و ویژگی­های یکسانی در مقایسه با عقل می­باشد. در بررسی میان این دو مولفه مهم که یکی حقیقت و ماهیت تشیع را تشکیل می­دهد و دیگری ارزشمندترین ساحت وجودی انسان است، این نتیجه به دست آمد که عقل کامل و غایی در پرتو ارتباط با انسان کامل محقق می­شود و غایت آن فقط از طریق ولایت ممکن است.

 عقل و عقلانیت در ذات تشیع وجود دارد و آنچه ما را به حقیقت تشیع، یعنی ولایت، می­رساند عقل است و بدون آن امکان تحقق تشیع راستین و حقیقی نیست. عقل امری همگانی و جهانی است، در نتیجه برای جهانی شدن دین تنها راه، عقلانیت و ولایت است. اساساً جهانی شدن تشیع و زمینه‌سازی ظهور در گرو رشد دادن عقلانیت است.

واژگان کلیدی: غایت، عقل، تشیع، ولایت، امامت.