به گزارش روابط عمومی دانشگاه، به همت پژوهشگاه دانشگاه ادیان و مذاهب هفتمین کرسی‌ نظریه‌پردازی، نقد و مناظره با موضوع چرخش معرفت شناختی در عرفان پژوهی (مدلی پسینی برای مطالعه متون عرفانی) و با ارائه دکتر خلیل قنبری (عضو هیئت علمی دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب) برگزار شد.

دکتر خلیل قنبری بیان کرد: در جهان مدرن مطالعات عرفان نیز مانند دیگر علوم به حال پیشین خود باقی نمانده است و من بنا دارم تصویری جدید از آن ارائه دهم. مدعایم این است که مطالعات عرفان دارای روش پسینی و بدون توسل به پیشفرض های متافیزیکی است.

وی ادامه داد: به تعبیر دیگر، گزاره‌های عارفان یا به خودی خود معلوم اند یا اگر به خودی خود معلوم نیستند “غیرمستقیم” در پرتو دسته ای که به خودی خود معلوم اند معلوم می‌شوند. این مدعا در سه مرحله صورت بندی شده است؛ از شناخت گزاره ای آغاز می‌کند؛ با شناخت فراگزاره ای ادامه می دهد و سرآخر با بازگشت به شناخت گزاره ای پایان می‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: در مرحله اول، به سراغ طبقه بندی گزاره های عارفان می روم؛ آنها را دو گروه تقسیم می‌کنم و آنگاه یکی از آن دو گروه را به چهار دسته اصلی تقسیم بندی می کنم. در مرحله دوم، از میان گزاره های چهارگانه، دسته ای را که از گزاره های درون بینانه است بازشناسی می کنم؛ ویژگی این دسته آن است که به خودی خود معلوم است. با این پشتوانه به این نتیجه می رسم که تجربه عرفانی، غیرالتفاتی، همگانی و از نوع شناخت اتحادی است و سرآخر، در مرحله سوم، بار دیگر به گزاره های درون بینانه برمی‌گردم و نشان می‌دهم این دسته که به خودی خود معلوم است، به واسطه پایه نیز هست.

دکتر خلیل قنبری در پایان افزود: ویژگی گزاره های پایه این است که سه دسته دیگر از گزاره های چهارگانه را که به خودی خود معلوم نیست معلوم می کند؛ البته مرحله اخیر (مرحله سوم) مشتمل بر سه نظریه است و آنها از این قرار اند: یکم، دسته ای که به خودی خود معلوم است دارای چهار ویژگی اول شخص، غیراستنتاجی، سلبی و ایجابی است. دوم، این دسته همچنین دارای چهار ویژگی ناب بودگی، جامعیت، حذف پذیری و تکرارپذیری است؛ چهار ویژگی اخیر شرط لازم و کافی استنناج نظریه عرفانی است و سه دسته دیگر از گزاره های چهارگانه که به خودی خود معلوم نیستند مانند هر داده ای در پرتو نظریه عرفانی معلوم می شوند و سرآخر، در مطالعه موردی، نظریه عرفانی را بر دسته های سه گانه از گزاره های چهارگانه بکارمی بندم.