کارگاه علمی با عنوان «بنیادهای اخلاق در فلسفۀ معاصر اروپایی» با تدریس دکتر میرشرف‌الدین، عضو هیئت علمی دانشکدۀ فلسفۀ دانشگاه ادیان و مذاهب طی 16 جلسۀ برگزار می‌شود.
این کارگاه که از روز دوشنبه، 30 بهمن 1402 آغاز می‌شود، به‌صورت هفتگی در روزهای دوشنبه، از ساعت 18-20 در محل خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان برقرار خواهد شد.

برای ثبت‌نام کلیک کنید

معرفی کارگاه «بنیادهای اخلاق در فلسفۀ معاصر اروپایی»

اروپای معاصر میدان نبرد نظر و عمل میان دولت‌ها، ملت‌ها و متفکران بوده است. ویرانیِ هرآن‌چه پیش‌تر بنیادِ ارزش و معنابخشِ زندگی و نظم‌دهندۀ حیات اجتماعی بود، اندیشۀ انسان معاصرِ اروپایی را به تفکر درباب ژرف‌لایه‌هایِ ارزش در فراخنای تاریخی آن برده است. زمانۀ نابودی ارزش‌‎ها در نظر و عمل، خود به زمینۀ طرحِ بحران و ضرورتِ بازاندیشیِ آن‌ها انجامیده است. تأمل به آن‌چه که دیگر توانِ نظری و عملی را در ارزش‌بخشی و معنادهی به حیات فرد و اجتماع ندارد، در تفکر اروپایِ معاصر به ژرف‌اندیشی درباب بنیادهایی ره برده است که در سودایِ کشف یا برساختنِ ارزش‌هایی ارزش‌بخش به زندگی انسانی و معنایی نو از عالم و آدم است. اندیشیدن به شالوده‌ها کاوشِ ریشه‌هایی است که تمامیت جهان انسانی بر آن استوار است. تفکر در بنیاد، هم نشان از بحرانی بنیادین دارد، و هم حکایت از اهتمامِ تفکری بنیاداندیش به آن. اندیشمندان معاصر اروپایی در نظر و عمل چنان با بحران ارزش روبه‌رو شدند که در پی طرحی نو از انسان و جهان برای دریافتِ ارزش‌هایی نوین برآمدند.

هم رشتۀ آکادمیک و هم مطالعات ارزش‌شناسی (اخلاق، سیاست و هنر) به‌ویژه فلسفۀ اخلاق در مضمون و روش بیش‌تر تابع نگرش فلسفۀ انگلیسی-تحلیلی و به‌طور خاص فلسفه‌های مضاف است. فیلسوفان اروپایی اما نه حیطۀ منفک و مستقلی را به ارزش‌شناسی اختصاص داده‌اند، نه مبادی و روش یکسانی داشته‌اند، و نه به مضمونِ خاص این حوزه‌ها به‌گونه‌ای یک‌پارچه نظر کرده‌اند. این امر همواره مانعی بزرگ و ویژگی دشواریاب در درک ایده‌های آنان در زمینۀ ارزش‌شناسی و به‌طور خاص، نگرش فلسفی آنان به مبانی اخلاقی بوده است. اهتمام اصلی متفکران اروپایی در سنت‌های مختلف، به‌جای ارائۀ یک نظام ارزشیِ معین، معطوف‌به پرسش از بنیادِ ارزش بوده است. بنیاداندیشیِ اروپایی توجه به خاستگاه و بنیان ارزش را ضروری‌تر و اثربخش‌تر از تلاشی چندباره و بی‌ثمر برای ارائۀ یک نظام خاصِ بدون توجه به مبادی لازم و کافی می‌داند.

در این کارگاه، هدفمان هم‌فکری درباب نحوۀ بنیاداندیشی جنبش‌ها و جریان‌های اصلی اروپایی و تلاش برای تمهید مطالعات مبسوط‌تر در زمینه‌ای است که اثر بسیار مهمی در توجه به مسائل و بحران‌های جهان معاصر دارد.

گسترۀ نگرش‌ها:
پدیدارشناسی، ایدئالیسم، اگزیستانسیالیسم، هرمنوتیک فلسفی، پست‌مدرنیسم، ساختارگرایی، پساساختارگرایی، نظریۀ انتقادی، نئومارکسیسم، نظریۀ روان‌کاوانه

فیلسوفان و متفکران محوری:
ادموند هوسرل، مارتین هایدگر، ماکس شلر، هانس گئورگ گادامر، نیکلای هارتمان، هانا آرنت، امانوئل لویناس، موریس مرلوپونتی، ژان پل سارتر، ادیت اشتاین، تئودور آدورنو، میشل فوکو، ژاک دریدا، ژاک لاکان، لئو اشتراوس، ژان‌فرانسوا لیوتار، پل ریکور