به مناسبت هفته‌ پژوهش و با مشارکت پژوهشگاه ادیان و مذاهب و معاونت پژوهشی، نشریه هفت آسمان ویژه‌نامه اخیر خود را با عنوان «پژوهش‌های کاربردی؛ چیستی و چگونگی انجام آن» منتشر خواهد کرد.

بخش مختصری از یک مصاحبه بلند با حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای سید علی عماد، کسی که مدت‌ها سکان‌دار معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه و ریاست کتابخانه، موزه و اسناد مجلس شورای اسلامی بوده است و اکنون رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه کشور است.

برشی از مصاحبه با حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای سید علی عماد:

• متأسفانه در تقسیم‌بندی علوم به فنّی، انسانی و علوم پایه دنیای معاصر، یک ضعف و خلا جدی وجود دارد که مانع مهمی در کاربردی نشدن علوم انسانی است. به طور خلاصه در طبقه‌بندی دانش‌ها، علوم انسانی را از علوم پایه جدا کرده‌اند؛ این نکته صحیح است که علوم فنی مهندسی، علوم واسطه‌ای هستند که در بخش علوم پایه قرار دارند و این علوم ما را خیلی سریع به ساحل فن‌آوری می‌رسانند؛ به عبارتی متولیان اصلی تولید فن‌آوری، دانش‌های پایه هستند. در این تقسیم‌بندی متأسفانه بین گروه دانش‌های پایه دینی و گروه فنی مهندسی ارتباطی برقرار نشده است. به دلیل اینکه در طبقه‌بندی معاصر، برخی از دانش‌ها، علوم پایه معرفی شدند که با این رده‌بندی جدید، علوم انسانی را از پایه بودن خارج و از چرخه فن‌آوری حذف کرده‌اند.
• اگر علوم انسانی از علوم پایه محسوب شود و ماوراءالطبیعه و طبیعت، فلسفه و ریاضیات، فیزیک، شیمی، زیست با یکدیگر در یک ارتباط تنگاتنگ قرار بگیرند، ما چنین مشکل‌هایی در علوم انسانی نداشتیم و علوم انسانی خیلی سریع به لبه مصرف و کاربردی شدن نزدیک می‌شود. در تقسیم‌بندی جدید علوم دنیای معاصر، علوم ماوراءالطبیعه در نظام رتبه‌بندی علوم جهانی جایگاه و اعتباری ندارند.
• در تقسیم‌بندی علوم در ایران نیز همین خلاء مشاهده می‌شود. مثلاً وزارت علوم و فن‌آوری در ساختار خود شش گروه علمی ایجاد کرده است. علوم انسانی، اجتماعی، علوم پایه، فنی مهندسی، کشاورزی، زیست و بقیه دانش‌ها بین رشته‌ای تعریف شده‌اند که تمامی علوم، ذیل این شش گروه جای دارند. حالا سوال اصلی و خلاء جدی این است که چرا ما علوم انسانی و علم‌الادیان را بین علوم پایه قرار نداده‌ایم؟