دین‌شناسی

رشته «دین‌شناسی» در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته یک دوره کامل آموزشی، مطابق با ضوابط و مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است که در آن به بررسی مبانی دین‌شناختی و نیز پرورش دانشجویان در حوزه مسائل مهم دین پژوهی پرداخته می‌شود. دین مهمترین مولفه تمدن‌ها و فرهنگ‌های شناخته شده بشری است و در گذشته و حال با مصادیق مختلف خود حیات فکری و معنوی و اجتماعی بشر را بطور گسترده تحت تأثیر قرار داده است. شناخت ادیان چه ادیان غیر ابراهیمی یعنی هندو، زرتشت، بودا، کنفوسیوس، و دائو با توجه به گستره جغرافیایی و پراکنندگی جمعیتی وسیعی که دارند، و چه ادیان ابراهیمی اعم از یهودیت و مسیحیت و اسلام با فرق و مذاهب گسترده آنها امری ضروری است. از اینرو تاسیس دوره‌های دین شناسی در دانشگاه ها و تربیت نیروهای متخصص در این حوزه از اهمیت ویژه‌ای برخورداند.

دانش آموختگان این رشته بر مباحث دین شناسی در حوزه های مختلف جامعه شناختی، روانشناختی، انسان شناختی، روش شناختی مطالعات ادیان و حوزه های مربوط به دین و اخلاق تسلط پیدا می‌کنند و می‌توانند هر چه بهتر الهیات اسلامی را در مقایسه با دیگر مکاتب الهیاتی فهم کنند و در محیط‌های مربوط به تعامل و گفتگو بین ادیانی به خوبی ظاهر شوند. بررسی نقاط اشتراک و افتراق اسلام با دیگر ادیان بر اساس متون اصلی ادیان، دانستن زبانهای دینی پیروان ادیان،‌ تحلیل و مقابله با نظرات شرق شناسان و متفکران غربی که در باب ادیان و فرهنگ‌ها نظر داده اند و نیز توانایی انجام تحقیقات علمی در عرصه دین پژوهی از جمله توانایی های فارغ التحصیلان این رشته خواهد بود.

داشتن مدرک کارشناسی یا معادل آن برای همه داوطلبان و داشتن سطح دو حوزوی برای داوطلبان آزمون اختصاصی دانشگاه به‌منظور تحصیل در این رشته کافی است. برای داوطلبان غیرایرانی این مدرک باید به تایید کنسولگری ایران در کشوری که صادر کننده آن است رسیده باشد. دانشجویان متقاضی تحصیل در این رشته بدون در نظر گرفتن رشته کارشناسی می‌توانند در این رشته تحصیل کنند. بر این اساس هر فردی با هر رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی یا سطح دو در صورت داشتن صلاحیت علمی و موافقت اعضای هیئت علمی گروه علمی می‌تواند در این دوره تحصیل کند. طبعا داشتن کتاب، مقاله علمی و ژورنالیستی و علاقه‌مندی شرکت در این رشته‌ها می‌تواند در موافقت هیئت علمی گروه تاثیر گذار باشد. داوطلبان ایرانی نیز باید در آزمون کتبی (متمرکز) این رشته‌ها پذیرفته شوند و طبعاً بعد از بررسی صلاحیت علمی و یا در حین بررسی آن صلاحیت عمومی این دسته از داوطلبان باید به تایید سازمان گزینش دانشجو یا سازمان امور دانشجویان (برای اتباع غیرایرانی) نیز برسد.

طول دوره کارشناسی ارشد «دین‌شناسی» 2 و نیم سال و برابر 5 نیم سال تحصیلی است. طول هر نیمسال برابر 16 هفته و ساعت دروس بر مبنای هر واحد یک ساعت در هفته می‌باشد. اگر به تشخیص گروه آموزشی مدت 2 و نیم سال برای گذراندن دروس اصلی و جبرانی یا اتمام پایان‌نامه کافی نباشد، حداکثر یک نیم سال دیگر به مدت آموزشی دو ونیم ساله اضافه می‌گردد. برنامه کارشناسی ارشد «دین‌شناسی» شامل 42 واحد درسی است که 28 واحد دروس اصلی، 10 واحد دروس جبرانی و 4 واحد پایان‌نامه است. دانشجو ملزم است همه واحدهای اصلی و پایان‌نامه و نیز با توجه به رشته کارشناسی که در آن فارغ التحصیل شده هر چند تعداد واحد از دروس جبرانی را به تشخیص گروه آموزشی بگذراند.

دروسی همچون «ادیان ابراهیمی»، «ادیان شرق»، «روش شناسی مطالعات ادیان»، «فلسفه دین»، «جامعه شناسی دین»، «معرفت شناسی»، «دین شناسی تطبیقی»، «دین و اخلاق»، و «دین و فرهنگ» از جمله دروس اصلی است که در رشته دین شناسی تدریس می‌شود. همچنین دروسی مانند «فلسفه اسلامی»، «کلام اسلامی»، «فلسفه غرب» و «روش تحقیق» نیز در میان دروس جبرانی این رشته گنجانده شده‌اند.